سامانههای اطلاعات مکانی (GIS) شهروندمحور
محمدرضا جلوخانی‌نیارکی، سمیه محمودی
کتاب «سامانههای اطلاعات مکانی (GIS) شهروندمحور» تألیف محمدرضا جلوخانی‌نیارکی و سمیه محمودی، توسط انتشارات دانشگاه تهران منتشر شده است. این کتاب به بررسی کاربردهای مشارکت‌محور GIS در فرآیندهای شهری با تأکید بر نقش شهروندان می‌پردازد. با نگاهی علمی و کاربردی، راهکارهای استفاده از فناوری GIS در تصمیم‌سازی شهری مبتنی بر مشارکت عمومی را ارائه می‌دهد.
ویژگی‌های کتاب :
- رویکرد میان‌رشته‌ای با تاکید بر شهرسازی، مدیریت شهری و فناوری اطلاعات
- ارائه نمونه‌های کاربردی و مطالعات موردی از ایران و جهان
- زبان علمی-کاربردی مناسب برای پژوهشگران و مدیران شهری
- ارائه مدل‌ها و چارچوب‌های مفهومی برای پیاده‌سازی GIS شهروندمحور
محتوای کتاب:
این کتاب در چند فصل، مفاهیم بنیادین سامانههای اطلاعات مکانی (GIS) را معرفی کرده و سپس به شیوه‌ای تحلیلی به بررسی GIS مشارکتی یا شهروندمحور می‌پردازد. نویسندگان با تمرکز بر مشارکت فعال شهروندان در فرآیندهای جمع‌آوری، تحلیل و به‌کارگیری داده‌های مکانی، به این می‌پردازند که چگونه این نوع از GIS می‌تواند فرآیند برنامه‌ریزی و مدیریت شهری را شفاف‌تر، دموکراتیک‌تر و کارآمدتر سازد.
همچنین، با بررسی چالش‌ها، فرصت‌ها و الزامات فنی و اجتماعی، مدل‌هایی برای پیاده‌سازی موفق این سامانه‌ها در بسترهای شهری ارائه شده است. مطالعات موردی ارائه‌شده نیز نشان‌دهنده کاربرد عملی این مفاهیم در سناریوهای واقعی هستند.
مخاطبان کتاب:
- دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های شهرسازی، جغرافیا، برنامه‌ریزی شهری و مهندسی GIS
- مدیران و سیاست‌گذاران حوزه مدیریت شهری و برنامه‌ریزی منطقه‌ای
- کارشناسان فناوری اطلاعات فعال در حوزه داده‌های مکانی
- علاقه‌مندان به مشارکت شهروندی و حکمرانی داده‌محور در شهرها
در مجموع، کتاب «GIS شهروندمحور» رویکردی نوین در به‌کارگیری فناوری اطلاعات مکانی را معرفی می‌کند که بر مشارکت فعال شهروندان تاکید دارد. این رویکرد می‌تواند به بهبود تصمیم‌گیری شهری و تقویت حکمرانی محلی منجر شود. مطالعه این کتاب برای ایجاد شهرهای هوشمند، شفاف و مشارکت‌پذیر بسیار راهگشاست.
