سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)
الهه کولایی، محمود محمدی، ماندانا تیشه‌یار
کتاب «سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو): دگرگونی در مأموریت‌ها و کارکردها» به‌نویسندگی الهه کولایی، محمود محمدی و ماندانا تیشه‌یار توسط دانشگاه تهران منتشر شده است.در این اثر، نویسندگان ضمن بررسی بنیان و شکل‌گیری ناتو در دوران جنگ سرد، تحولات مأموریت و کارکرد آن را در دوره پس از جنگ سرد، به‌ویژه در آسیای مرکزی، از منظر حقوقی و سیاسی تحلیل می‌کنند .
ویژگی‌های کتاب :
- بررسی تاریخچه شکل‌گیری ناتو ۱۹۴۹ تا پایان جنگ سرد
- رویکرد حقوقی به عملکرد و اقدامات ناتو در دوران نوین
- مبتنی بر منابع آکادمیک، با تعدد فصل‌ها و ساختاری نظام‌مند
محتوای کتاب:
وجود منافع مشترک میان واحدهای بازیگر، نخستین شرط برای شکل‌گیری یا پیوستن به یک سازمان بین‌المللی به شمار می‌آید. در تاریخ چهارم آوریل ۱۹۴۹، پیمان بین‌المللی آتلانتیک شمالی (ناتو) توسط رهبران کشورهای بلژیک، کانادا، دانمارک، فرانسه، ایسلند، ایتالیا، لوکزامبورگ، هلند، پرتغال، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا امضا شد. این پیمان، نخستین نظام امنیت جمعی پس از جنگ جهانی دوم به‌شمار می‌رفت و در نوع خود بی‌سابقه بود.
نویسنده در این کتاب تلاش دارد ضمن بررسی عوامل مؤثر در شکل‌گیری پیمان ناتو، به تحلیل مأموریت‌ها و نقش‌آفرینی‌های آن در دوران جنگ سرد، روند تغییرات آن در دهه ۱۳۷۰ شمسی و تحول عملکرد این سازمان در دوره پس از جنگ سرد بپردازد. همچنین، تشریح نحوه حضور ناتو در آسیای مرکزی و تحلیل اقدامات آن در دوره پساجنگ سرد از منظر حقوقی، از دیگر محورهای مورد بحث در این کتاب است.
مخاطبان کتاب:
- دانشجویان و پژوهشگران: علوم سیاسی، روابط بین‌الملل، مطالعات امنیت
- سازمان‌های بین‌المللی و تحلیل‌گران سیاسی
- اساتید دانشگاه و علاقه‌مندان به تاریخ معاصر و سیاست بین‌الملل
در مجموع، ناتو، از مجموعه‌ای کاملاً نظامی در دوران جنگ سرد به پیمانی با مأموریت‌های گسترده نظیر بحران مدیریت و همکاری منطقه‌ای در عصر پساجنگ سرد تبدیل شده است. این کتاب پیش‌نیازی برای شناخت موفقیت ناتو، تقویت چارچوب حقوقی و شفافیت در مأموریت‌هاست.
