آلتین:شش داستان از مردم ترکمن
یوسف قوجق
کتاب «آلتین: شش داستان از مردم ترکمن» نوشته‌ی یوسف قوجق، مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه است که به‌صورت زنده و ملموس، فرهنگ، باورها و زندگی روزمره‌ی قوم ترکمن را به تصویر می‌کشد. این اثر در سال ۱۴۰۱ توسط انتشارات سروش منتشر شده و شامل شش داستان با عناوین «سین هشتم»، «آلتین»، «پولک‌های لرزان مقابل چشمانم»، «انارهای ترش، انارهای شیرین»، «بستنی با طعم دل و هِل» و «اولین روز مدرسه» است. هر داستان به نوعی، به معرفی آداب و رسوم، آیین‌ها و سبک زندگی مردم ترکمن می‌پردازد و عناصر معنوی و مادی فرهنگ آنها را در قالب روایت‌های داستانی به خواننده معرفی می‌کند.
درباره نویسنده:
یوسف قوجق، نویسنده و پژوهشگر اهل سنت ترکمن، متولد اول خرداد ۱۳۴۷ در روستای اوخلی از توابع رامیان در استان گلستان است. وی دارای مدرک کارشناسی در رشته زبان و ادبیات فارسی و کارشناسی ارشد در رشته مردم‌شناسی است. قوجق تاکنون بیش از سی عنوان کتاب در حوزه‌های مختلف برای کودکان، نوجوانان و بزرگ‌سالان منتشر کرده است.
از جمله آثار شاخص او می‌توان به «وقت جنگ، دوتارت را کوک کن»، «لالو» و «نردبانی رو به آسمان» اشاره کرد. درون‌مایه‌ی اغلب آثار او، فرهنگ، تاریخ و باورهای قوم ترکمن است. وی همچنین در معرفی ادبیات معاصر ایران به ترکمنستان نقش مؤثری داشته و برخی آثار برتر نویسندگان ایرانی را در مجلات ادبی آن کشور منتشر کرده است.
ویژگیهای کتاب:
● تمرکز بر فرهنگ بومی ترکمن
● تصویرسازی دقیق از محیط و شخصیت‌ها
● بازتاب باورها و آیین‌های سنتی
● تأکید بر نقش زنان در جامعه ترکمن
● استفاده از عناصر موسیقی و هنر
محتوای کتاب:
کتاب «آلتین: شش داستان از مردم ترکمن» مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه است که با زبانی ساده و صمیمی، جنبه‌های مختلف زندگی روزمره، باورها، آداب و رسوم قوم ترکمن را به تصویر می‌کشد. هر داستان به بخشی از فرهنگ و سنت‌های این قوم می‌پردازد؛ از مراسم نوروز و آیین‌های محلی گرفته تا روابط خانوادگی، نقش زنان، و تجربیات کودکان در جامعه ترکمن. این روایت‌ها با بهره‌گیری از جزئیات ملموس فرهنگی، همچون موسیقی سنتی و زندگی روستایی، تصویری زنده و انسانی از این قوم اصیل ایرانی ارائه می‌دهند که هم آموزنده و هم جذاب برای خوانندگان است.
بخشی از متن کتاب:
"آلتین به این فکر نکرده بود که زمزمه های آرام و زیرلبی اش، کم کم دارند بلند و بلندتر می شوند. نفهمیده بود که صدایش از چهاردیواری خانه شان به قدری بیرون رفته که رسیده به خانه پدرشوهرش اوزین مراد و حالا او و زنش با شنیدن آن صدا، با حیرت بیرون آمده اند و نشسته اند و گوش می دهند بی آن که مخالفتی کنند. آلتین این را هم نفهمیده بود که طنین خوش لالایی اش از آنجا هم فراتر رفته و خزیده لای کوچه پس کوچه های آبادی و رسیده به گوش همه اهالی روستا و چنان آنها را مسحور کرده که هر کاری دارند، بگذارند کنار تا از آن صدای خوش لذت ببرند."
کتاب «آلتین: شش داستان از مردم ترکمن» اثری ارزشمند در حوزه ادبیات اقلیمی ایران است که با روایت‌هایی کوتاه و تأثیرگذار، فرهنگ و زندگی مردم ترکمن را به تصویر می‌کشد. یوسف قوجق با بهره‌گیری از دانش مردم‌شناسی و تجربه زیسته‌اش، توانسته است داستان‌هایی خلق کند که هم‌زمان آموزنده و سرگرم‌کننده باشند. این کتاب نه‌تنها به حفظ و معرفی فرهنگ ترکمن کمک می‌کند، بلکه برای خوانندگان فرصتی فراهم می‌آورد تا با یکی از اقوام اصیل ایران بیشتر آشنا شوند.