تنفس صبح:گزیده دو دفتر شعر
قیصر امین‌پور
کتاب «تنفس صبح؛ گزیده‌ی دو دفتر شعر» سروده‌ی قیصر امین‌پور، شامل ۷۹ شعر برگزیده است که مشتمل است بر اشعار دفتر تنفس صبح و بخش رباعی‌ها و دوبیتی‌های دفتر در کوچه آفتاب.این مجموعه نشان‌دهنده نگاه شاعر به زمان معاصر است، ترکیبی از سنت و تجربه مدرن؛ اشعاری که ریشه در سنّت دارد، همچنین تأمل در حال و آینده، هم‌زمان در بازتاب دغدغه‌های شخصی و اجتماعی.
درباره نویسنده:
قیصر امین‌پور، متولد ۲ اردیبهشت ۱۳۳۸ در گتوند (خوزستان)، یکی از مهم‌ترین شاعران معاصر ایران است. او تحصیلاتش را در رشته زبان و ادبیات فارسی ادامه داد و در پایان‌نامه دکترایش تحت راهنمایی محمدرضا شفیعی کدکنی به موضوع «سنت و نوآوری در شعر معاصر» پرداخت.
از جوانی وارد عرصه شعر شد و دفتر رباعی و دوبیتی «در کوچه آفتاب» از نخستین آثارش بود، بعد غزل‌سرایی و شعر نیمایی را نیز در کارنامه دارد. آثارش همراه با زبان تصویری، عاطفه انسانی، توجه به رنج و امید، و همواره نگاه نسبتاً روشن به آینده شناخته می‌شوند. قیصر امین‌پور در سال ۱۳۸۶ چشم از جهان فروبست، اما شعرهایش همچنان تأثیری ماندگار بر ادبیات فارسی دارند.
در دفتر تنفس صبح بخش غالب غزل‌ها، شعر نیمایی و برخی از اشعار بلندتر به چشم می‌آید؛ شاعر در این بخش تمایل دارد تا با زبانی شاعرانه و در عین حال پر از استعاره و تصویر، تجربه انسانی و دغدغه‌های زیستی را بازنمایی کند. عناوینی چون «راه ناتمام»، «رسم سفر»، «نان ماشینی»، «میراث باستانی»، «در مسیر باد» و «غزل تصمیم» نمونه‌هایی از مضمون‌ها و کلمات کلیدی در این دفتر هستند.
بخش در کوچه آفتاب به رباعی‌ها و دوبیتی‌هایی اختصاص دارد که اغلب کوتاه‌تر و متمرکز بر بیان فوری‌تر احساس، موقعیت اجتماعی یا تأملی نسبت به خاطره است. این اشعار کوتاه‌تر به‌واسطه اختصارشان، توانایی دارند با اندک کلمات، بار احساسی و مفهومی و تأمل را به مخاطب برسانند.
موضوعات اجتماعی و انقلابی نیز محل برجسته‌ای در این کتاب دارند: بیان امید، امید به آینده، تأمل در رنج و درد دوران، اما همواره با روحی شاعرانه و دغدغه انسانی. برای مثال در اشعاری که به شهادت و ایثار اشاره دارند یا دعوت به گفت‌وگو، مکالمه و پرواز دل می‌کنند، این میراثِ اجتماعی به‌وضوح دیده می‌شود.
سبک زبان شاعر ترکیبی است از سنت کلاسیک و زبان معاصر؛ وزن و قافیه در غزل‌ها حفظ شده، تصویر و استعاره و زبان ذهنی و عاطفی غالب است، اما در عین حال نفوذی از تجربه روزمره، زبان کوچه و خیابان و دغدغه‌های جوانان انقلابی نیز به چشم می‌آید. انتخاب اشعار کوتاه‌تر هم به تنوع شیوه در بیان کمک کرده است. همچنین شعرهایی که پیش‌تر منتشر نشده یا رباعی‌هایی که محبوب شده‌اند، در این گزیده برای مخاطبان فراهم شده‌اند.
نمونه‌ای از اشعار
"بیا ای دل از اینجا پر بگیریم
ره کاشانه دیگر بگیریم
بیا گم کرده دیرین خود را
سراغ از لاله پرپر بگیریم ..."
