مباحثی تحلیلی از حقوق ورشکستگی اعسار و افلاس
محمد عیسائی‌تفرشی، حبیب رمضانی‌آکردی
کتاب "مباحثی تحلیلی از حقوق ورشکستگی اعسار و افلاس (مطالعه تطبیقی در حقوق آمریکا فقه امامیه و حقوق ایران)"، نوشته دکتر محمد عیسائی‌تفرشی و دکتر حبیب رمضانی‌آکردی و منتشر شده توسط انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، اثری ارزشمند در حوزه حقوق مدنی و تجارت محسوب می‌شود که به بررسی عمیق و تطبیقی مفاهیم ورشکستگی، اعسار و افلاس می‌پردازد.
ویژگی‌های کتاب:
- مطالعه تطبیقی: یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های این کتاب، رویکرد تطبیقی آن است. نویسندگان به طور همزمان به بررسی حقوق ورشکستگی و اعسار در سه نظام حقوقی مهم می‌پردازند: حقوق آمریکا، فقه امامیه و حقوق ایران.
- رفع ابهامات و ارائه راهکار: یکی از اهداف اصلی کتاب، پاسخگویی به ابهامات موجود در قوانین فعلی ایران در زمینه ورشکستگی و اعسار است. نویسندگان با بررسی انتقادی وضعیت موجود، به ارائه راهکارهای عملی برای بهبود این قوانین می‌پردازند.
- بررسی تفاوت و تشابه مفاهیم: کتاب به دقت به تفاوت‌ها و شباهت‌های مفاهیم "اعسار" و "افلاس" در فقه امامیه و ارتباط آنها با "ورشکستگی" در حقوق ایران می‌پردازد. این تفکیک و بررسی انتقادی، از ارزش‌های علمی کتاب است.
محتوای کتاب:
مقررات ورشکستگی به‌طور مستقیم با ساختار اجتماعی و اقتصادی هر جامعه در ارتباط است، اما در ایران این مقررات با ساختار واقعی اقتصادی و اجتماعی کشور هماهنگی لازم را ندارد. در کنار آن، مقررات مربوط به اعسار نیز با مشکلات عمیق‌تری مواجه‌اند؛ به‌طوری‌که بسیاری از بدهکاران آن را به‌عنوان ابزاری برای فرار از پرداخت دیون خود تلقی می‌کنند.
برای یافتن راه‌حل‌هایی مؤثر در این زمینه، ابتدا باید به پرسش‌های اساسی پاسخ داده شود: آیا نظام حقوقی مناسب برای مدیریت بحران ناتوانی در پرداخت، باید مبتنی بر رویکردی متکثر باشد یا بر پایه یک الگوی واحد عمل کند؟ این نظام در بعد اقتصادی باید چه اهدافی را دنبال کند؟ آیا باید علاوه بر اهداف اقتصادی، اهداف اجتماعی را نیز در نظر بگیرد؟ در این تحقیق، تلاش شده است با رویکرد تطبیقی میان حقوق آمریکا، فقه امامیه و حقوق ایران، پاسخ‌هایی روشن به این پرسش‌ها داده شود.
در این کتاب، با بررسی دیدگاه‌های اقتصادی و اجتماعی مرتبط و تحلیل نظام‌های حقوقی مورد مطالعه، الگویی مناسب برای اصلاح و ارتقای نظام حقوقی ایران در این زمینه ارائه شده است.
مخاطبان کتاب:
- دانشجویان و پژوهشگران رشته حقوق (به‌ویژه گرایش‌های حقوق خصوصی، اقتصادی و تطبیقی)
- وکلای دادگستری و مشاوران حقوقی در دعاوی مالی و تجاری
- قضات و دادرسان دادگاه‌های حقوقی و تجاری
در مجموع، این کتاب با نگاه تحلیلی و تطبیقی، خلأ موجود در ادبیات حقوقی فارسی درباره ورشکستگی را تا حد زیادی پر کرده است. بررسی تطبیقی با حقوق آمریکا و فقه امامیه، توانسته ابعاد نظری و کاربردی مسئله را برای مخاطب روشن سازد و پیشنهادهایی برای اصلاح و بهبود قوانین داخلی ارائه دهد. مطالعه این اثر می‌تواند در تدوین سیاست‌های قضایی کارآمدتر و حمایت متوازن از بدهکار و بستانکار، نقش مؤثری داشته باشد.