هوش جمعی محاسباتی: مبانی و کاربردها
فرهاد صمدزادگان ، امین علیزاده‌نائینی
کتاب «هوش جمعی محاسباتی: مبانی و کاربردها» تألیف ارزشمند دکتر فرهاد صمدزادگان و دکتر امین علیزاده‌نائینی است که توسط انتشارات دانشگاه تهران به چاپ رسیده است. این اثر جامع، به یکی از حوزه‌های جذاب و رو به رشد در علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی، یعنی هوش جمعی محاسباتی (Computational Swarm Intelligence) می‌پردازد.
ویژگی‌های کتاب:
- جامعیت موضوعی: این کتاب به طور کامل مبانی نظری و عملی هوش جمعی محاسباتی را پوشش می‌دهد. از توضیح الگوریتم‌های کلاسیک نظیر بهینه‌سازی ازدحام ذرات (PSO) و بهینه‌سازی کلونی مورچگان (ACO) گرفته تا الگوریتم‌های جدیدتر و پیشرفته‌تر، همه به تفصیل مورد بحث قرار می‌گیرند.
- رویکرد دانشگاهی و علمی: با توجه به این که نویسندگان از اساتید برجسته دانشگاه تهران هستند، کتاب از دقت علمی و متدولوژی قوی برخوردار است. مباحث با ارجاعات علمی دقیق و تحلیل‌های ریاضی ارائه شده‌اند که آن را به یک منبع قابل اعتماد برای پژوهشگران تبدیل می‌کند.
- تمرکز بر کاربردها: علاوه بر مبانی نظری، بخش قابل توجهی از کتاب به کاربردهای عملی الگوریتم‌های هوش جمعی در حوزه‌های مختلف اختصاص دارد. این کاربردها شامل مباحثی مانند مسیریابی، زمان‌بندی، بهینه‌سازی شبکه‌ها، پردازش تصویر و داده‌کاوی است که به خواننده درک درستی از پتانسیل این الگوریتم‌ها می‌دهد.
محتوای کتاب:
هوش جمعی، شاخه‌ای از هوش مصنوعی است که از رفتار اجتماعی موجوداتی مانند مورچه‌ها، پرندگان و زنبورها برای طراحی الگوریتم‌های بهینه‌سازی الهام می‌گیرد و این کتاب به طور عمیق به این موضوع می‌پردازد. از جمله مباحثی که در این کتاب به آن‌ها پرداخته شده است، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- بهینه سازی توده ذرات نا منظم
- بهینه سازی توده ذرات چند نسخه‌ای
- بهینه سازی توده ذرات اقلیدسی
- الگوریتم جست و جوی غذا
- الگوریتم اصلاح شده
- جدول فرومون
- الگوریتم زنبورها
مخاطبان کتاب:
- دانشجویان مهندسی کامپیوتر، هوش مصنوعی و فناوری اطلاعات
- پژوهشگران و اساتید دانشگاهی
- مهندسان و توسعه‌دهندگان نرم‌افزار
در مجموع، کتاب «هوش جمعی محاسباتی: مبانی و کاربردها» اثری ارزشمند و ضروری در زمینه هوش مصنوعی و بهینه‌سازی است. دکتر صمدزادگان و دکتر علیزاده‌نائینی با تبحر علمی و تسلط بر موضوع، منبعی جامع و کاربردی را برای جامعه دانشگاهی و صنعتی فراهم آورده‌اند.