مومو
سباستین تی‌یری
نمایشنامه «مومو» اثر کمدین و نویسنده معاصر فرانسوی، سباستین تی‌یری، یکی از آثار برجسته مجموعه «درام معاصر فرانسوی» است که توسط انتشارات علمی و فرهنگی به فارسی برگردانده شده است. این اثر در قالب یک کمدی موقعیت و در عین حال عمیق، به مسائلی چون هویت، خانواده، و پوچی زندگی مدرن می‌پردازد. داستان با ورود ناگهانی فردی به نام مومو آغاز می‌شود که ادعا می‌کند فرزند زوج میانسال آندره و لورانس است، در حالی که آن‌ها فرزندی ندارند و این ادعا به شکلی غیرمنتظره، ریتم عادی و کسل‌کننده زندگی‌شان را بر هم می‌زند.
درباره نویسنده:
سباستین تی‌یری (متولد ۱۳ مه ۱۹۷۰) یک نمایشنامه‌نویس، کارگردان و بازیگر فرانسوی است که به عنوان یکی از چهره‌های شاخص تئاتر معاصر فرانسه شناخته می‌شود. او به دلیل سبک نوآورانه، جسورانه و استفاده ماهرانه از کمدی ابزورد شهرت دارد. تی‌یری در آثارش، اغلب به موضوعات اجتماعی، روان‌شناختی و فلسفی مانند تنهایی، هویت، تعارضات درونی و پوچی زندگی روزمره می‌پردازد. او کار خود را از اوایل دهه ۲۰۰۰ با نوشتن و کارگردانی نمایش‌ها آغاز کرد و آثاری چون «خوک هندی»، «آقای اشمیت کیه؟» و «رامسس دوم» نیز از او به فارسی ترجمه و منتشر شده‌اند که همگی نمایانگر رویکرد ویژه او در به تصویر کشیدن موقعیت‌های غیرعادی و کمیک در دل واقعیت هستند.
«مومو» در پنج صحنه نوشته شده و از نظر ژانر در دسته کمدی‌های ابزورد (پوچ‌گرا) قرار می‌گیرد. نویسنده با خلق موقعیتی سورئال و غیرمنطقی، که در آن یک هویت جعلی به شکلی عجیب و باورنکردنی به یک واقعیت مسلّم تبدیل می‌شود، مخاطب را به چالش می‌کشد. این ادعای عجیب، آندره و لورانس را وادار به واکاوی گذشته و بازتعریف مفهوم هویت و خانواده برای خود می‌کند. سباستین تی‌یری با استفاده از طنز تلخ و دیالوگ‌های هوشمندانه، مرز بین کمدی و تراژدی را در هم می‌شکند و یک موقعیت سرگرم‌کننده اما تفکربرانگیز خلق می‌کند.
قلب تپنده نمایشنامه «مومو» پرسش‌های بنیادینی است که پیرامون ماهیت واقعیت و هویت مطرح می‌شود. آیا هویت یک فرد تنها بر اساس حقایق بیولوژیک و مستندات قانونی تعریف می‌شود یا می‌تواند بر پایه پذیرش و ادعای دیگران شکل بگیرد؟ این اثر به زیبایی نشان می‌دهد که چگونه یک دروغ یا توهم می‌تواند به سرعت در زندگی یک زوج جا بیفتد و نظم ذهنی آن‌ها را مختل کند. تی‌یری با این تمهید، پوچی تلاش انسان مدرن برای تعریف و اثبات وجود خود را به نمایش می‌گذارد و نشان می‌دهد که روابط انسانی تا چه حد می‌توانند تحت تأثیر انتظارات، انکارها و توهمات قرار گیرند.
سبک روایی تی‌یری در «مومو» شامل ترکیبی ماهرانه از گذر سریع موقعیت‌های طنزآمیز و تأملات وجودی است. شخصیت‌های اصلی نمایشنامه در مواجهه با مومو، ناگزیر به پرسشگری درباره روابط خود و زندگی‌شان می‌شوند. این متن نمایشی نه تنها برای اجرا بر صحنه، بلکه به دلیل تکنیک‌های درخشان و ریتم جذاب، برای خواندن نیز بسیار دلنشین است. نمایشنامه موفق می‌شود مخاطب را در مرز میان خنده و تفکر قرار دهد و پیچیدگی‌های روابط خانوادگی و اجتماعی را در لفافه‌ای از کمدی مطرح سازد.
نمایشنامه «مومو» در زمان انتشار و اجرا، به عنوان یک نمونه موفق از درام معاصر فرانسوی مورد توجه قرار گرفت. این اثر، که توسط محمود گودرزی با ترجمه‌ای روان و دقیق به فارسی‌زبانان معرفی شده، ادامه دهنده سنت نویسندگانی است که از بستر تئاتر برای نقد اجتماعی و کاوش در عمق روان انسان استفاده می‌کنند. «مومو» با طرح مسئله فرزند نداشتن یک زوج و پیامدهای غریب پذیرش یک "فرزند" ناخوانده، موضوعی جهان‌شمول را در بافتی فرهنگی خاص مورد بررسی قرار می‌دهد و توانسته است جایگاه خود را در میان آثار نمایشی مهم این دوره تثبیت کند.
