ازدواج‌های مرده
آزیا سرنچ تودوروویچ
«ازدواج‌های مرده» نمایشنامه‌ای سورئال از آزیا سرنچ تودوروویچ، نویسنده اهل کرواسی، است که در آن مرز بین زندگی و مرگ برای خانواده‌ای عجیب محو می‌شود. اعضای این خانواده، حتی پس از مرگ، در خانه حضور دارند و به زندگی روزمره ادامه می‌دهند. این اثر با فضایی وهم‌آلود و شخصیت‌های پیچیده، به بررسی روابط انسانی و موضوعات فلسفی عمیقی مانند معنای زندگی، مرگ و عشق می‌پردازد.
این نمایشنامه با زبانی شاعرانه و نمادین، فضایی رازآلود خلق می‌کند و مخاطب را به تفکر در مورد ماهیت هستی دعوت می‌کند. «ازدواج‌های مرده» توسط احمد پرهیزی به فارسی ترجمه و توسط نشر نی منتشر شده و در ایران نیز اجراهای متعددی داشته است. این نمایشنامه در ایران ازسوی کارگردانان مختلفی به روی صحنه رفته‌است که از جمله اجراهای معروف آن می‌توان به اجرای شهرام عبدلی در سال ۱۳۹۲ و اجرای احسان خوشخو در سال ۱۳۹۵ اشاره کرد.
این اثر با تأثیرپذیری از رئالیسم جادویی، به مخاطب تجربه‌ای منحصربه‌فرد از تئاتر را ارائه می‌دهد.
درباره نویسنده:
آزیا سرنچ تودوروویچ، (متولد سال 1967) نمایشنامه‌نویس اهل کرواسی است که به خاطر نمایشنامهٔ «ازدواج‌های مرده» شهرت دارد. این اثر که به فارسی نیز ترجمه و در ایران اجرا شده، نمونه‌ای از سبک او در پرداختن به موضوعات فلسفی عمیق مانند معنای زندگی، مرگ و عشق در فضایی سورئال و وهم‌آلود است.
ویژگی‌های کتاب:
- فضای سورئال و وهم‌آلود
- شخصیت‌های پیچیده و چندبعدی
- موضوعات فلسفی عمیق
- تأثیرپذیری از رئالیسم جادویی
- زبان شاعرانه و نمادین
محتوای کتاب:
داستان درباره خانواده‌ای است که اعضای آن پس از مرگ نیز در خانه حضور دارند و به زندگی روزمره خود ادامه می‌دهند. این موضوع، مرز بین زندگی و مرگ را در نمایشنامه محو می‌کند. حضور ارواح در کنار زندگان، فضایی وهم‌آلود و رازآلود ایجاد می‌کند و مخاطب را با پرسش‌های فلسفی دربارهٔ ماهیت زندگی و مرگ روبه‌رو می‌کند.
موضوعات اصلی نمایشنامه:
- مرز بین زندگی و مرگ: نمایشنامه با به تصویر کشیدن خانواده‌ای که در آن مرده‌ها و زنده‌ها در کنار هم زندگی می‌کنند، مرز بین این دو مفهوم را به چالش می‌کشد.
- روابط خانوادگی: روابط بین اعضای خانواده پیچیده و پر از تنش است. رازهای پنهان و حسرت‌های گذشته، بر روابط آنها سایه افکنده‌است.
- موضوعات فلسفی: نمایشنامه به موضوعات فلسفی عمیقی مانند معنای زندگی، مرگ، عشق، تنهایی و جاودانگی می‌پردازد.
- رئالیسم جادویی: نمایشنامه تحت تأثیر ادبیات جادویی و رئالیسم جادویی قرار دارد. استفاده از عناصر جادویی و غیرواقعی در کنار واقعیت‌های زندگی، از ویژگی‌های بارز این سبک ادبی است.
بخشی از متن کتاب:
«مادر: قانون به کلی نگهداری جسد تو خونه رو ممنوع کرده. قانون می خواد که همه چیز سر جای خودش باشه. زنده ها تو شهر، مرده ها تو قبرستون! وقت ملاقات با مرده ها هم مشخص شده و کاملا دقیقه. پدر: شما می تونین یه معشوقه داشته باشین، ولی تا می میره می شه جزو اموال شهر.»
درمجموع، «ازدواج‌های مرده» نمایشنامه‌ای است که در فضایی آمیخته از واقعیت و خیال، مخاطب را با خانواده‌ای عجیب‌وغریب روبه‌رو می‌کند. این خانواده که مرز بین زندگی و مرگ برایشان محو شده است، درگیر روابطی پیچیده و پر از تنش هستند. نمایشنامه با زبانی شاعرانه و نمادین، به موضوعات فلسفی عمیقی مانند معنای زندگی، عشق و مرگ می‌پردازد و مخاطب را به تفکر و تأمل در این مسائل دعوت می‌کند.