"حق و مصلحت"
محمد راسخ
کتاب "حق و مصلحت" نوشته محمد راسخ یکی از آثار مهم در زمینهٔ فقه سیاسی و اجتماعی است که به بررسی تعادل میان دو مفهوم حق و مصلحت در دنیای امروز می‌پردازد. در این کتاب، نویسنده تلاش دارد تا مسأله‌ای پیچیده در نظام‌های اجتماعی و سیاسی را تحلیل کند و نشان دهد چگونه می‌توان میان حقوق فردی و اجتماعی از یک طرف و نیازهای مصلحتی و امنیتی از طرف دیگر تعادل برقرار کرد.
درباره نویسنده:
محمد راسخ یکی از نویسندگان و اندیشمندان معاصر است که در زمینه‌های فقهی، فلسفی، و حقوقی فعالیت می‌کند. وی به‌ویژه در زمینه‌های فقه اسلامی و اصول فقه شناخته شده است و در آثار خود به بررسی مسائل مختلف فقهی و اجتماعی از منظر اسلامی و فلسفی می‌پردازد. محمد راسخ در بسیاری از آثار خود، به تحلیل مفاهیم بنیادی حقوق و عدالت در جوامع اسلامی می‌پردازد و نقش مصلحت را در تصمیم‌گیری‌های فقهی و حقوقی برجسته می‌کند.
ویژگی‌های کتاب :
- تلفیق فقه و سیاست: کتاب به‌طور هم‌زمان به مباحث فقهی و سیاسی می‌پردازد. نویسنده تلاش می‌کند تا جایگاه مصلحت را در کنار حقوق فردی و اجتماعی در نظام‌های اسلامی و حتی دنیای مدرن تبیین کند.
- تحلیل تعادل میان حق و مصلحت: در این اثر، راسخ به مخاطب می‌آموزد که چگونه می‌توان از یک سو به حقوق فردی و اجتماعی احترام گذاشت و از سوی دیگر، نیازهای مصلحتی و امنیتی را مدنظر قرار داد.
- استناد به منابع معتبر اسلامی: نویسنده در این کتاب، استنادهای زیادی به آیات قرآن، روایات معصومین، و منابع فقهی معتبر دارد و تلاش می‌کند که از منابع اسلامی برای اثبات دیدگاه‌های خود بهره ببرد.
- نقد رویکردهای مختلف: راسخ در کتاب خود نقدهایی بر رویکردهای مختلف فقهی و سیاسی، به‌ویژه در جوامع اسلامی و شیعه، دارد و به‌طور جامع به ابعاد مختلف مسأله پرداخته است.
محتوای کتاب:
- تعریف و تفاوت میان حق و مصلحت: در این بخش، نویسنده ابتدا به تعاریف پایه‌ای از حق و مصلحت پرداخته و سپس تفاوت‌های میان این دو مفهوم را بررسی می‌کند. او توضیح می‌دهد که حق به معنای چیزی است که به‌طور طبیعی برای فرد یا گروهی مشخص است، در حالی که مصلحت بیشتر به شرایط و نیازهای اجتماعی و حکومتی برمی‌گردد.
- جایگاه مصلحت در فقه اسلامی: راسخ به تحلیل و تبیین جایگاه مصلحت در فقه اسلامی و چگونگی استفاده از آن در تصمیم‌گیری‌های فقهی می‌پردازد. او به‌ویژه در فقه شیعی، که تأکید زیادی بر "ولایت فقیه" و مصلحت‌های عمومی دارد، به این موضوع پرداخته است.
- مسائل پیچیده در تعارض حق و مصلحت: نویسنده به بررسی مشکلات و چالش‌هایی می‌پردازد که زمانی رخ می‌دهد که حق فردی یا اجتماعی با مصلحت عمومی در تعارض قرار گیرد. این بخش از کتاب به‌ویژه در بحث‌های فقهی و حقوقی بسیار جذاب است.
- آثار اجتماعی و سیاسی تصمیمات مبتنی بر مصلحت: در این بخش، راسخ به تحلیل اثرات اجتماعی و سیاسی تصمیماتی که بر مبنای مصلحت گرفته می‌شوند، می‌پردازد و نحوه تأثیر این تصمیمات بر جامعه را بررسی می‌کند.
مخاطبان کتاب :
- طلاب و دانشجویان فقه و حقوق اسلامی
- اساتید و پژوهشگران علوم دینی و اسلامی
- فعالان سیاسی و اجتماعی
- مخاطبان عمومی که علاقه‌مند به درک بهتر مفاهیم فقهی و سیاسی در دنیای معاصر هستند
درمجموع، کتاب "حق و مصلحت" نوشته محمد راسخ یک اثر فقهی و اجتماعی است که تلاش دارد تعادل میان دو مفهوم مهم حق و مصلحت را در جوامع اسلامی تبیین کند. این کتاب با استفاده از منابع معتبر اسلامی و تحلیل‌های فقهی به بررسی نحوه‌ی برخورد با مسائلی می‌پردازد که در آن‌ها ممکن است حق فردی یا اجتماعی با نیازهای مصلحتی تعارض پیدا کند.