شش شخصیت در جستوجوی نویسنده
لوئیجی پیراندلو
کتاب «شش شخصیت در جستوجوی نویسنده» نمایشنامهای برجسته از لوئیجی پیراندلو، نویسنده و نمایشنامهنویس ایتالیایی، است که در سال ۱۹۲۱ منتشر شد. این اثر در ایران توسط نشر قطره و با ترجمه پری صابری منتشر شده است.
درباره نویسنده:
لوئیجی پیراندلو (۱۸۶۷–۱۹۳۶) یکی از تأثیرگذارترین چهرههای ادبیات نمایشی قرن بیستم است. او در سال ۱۹۳۴ جایزه نوبل ادبیات را به دلیل «نبوغ در بازآفرینی هنر درام و نمایش» دریافت کرد. پیراندلو با آثار نوآورانهاش، مفاهیمی چون واقعیت، هویت و توهم را به چالش کشید و تأثیر عمیقی بر تئاتر مدرن و جنبشهایی مانند تئاتر ابسورد گذاشت.
ویژگیهای کتاب:
● متاتئاتر: این نمایشنامه نمونهای برجسته از متاتئاتر است، جایی که نمایش دربارهی خود نمایش و فرآیند خلق آن است.
● تداخل واقعیت و خیال: پیراندلو با ورود شخصیتهای خیالی به دنیای واقعی بازیگران، مرز بین واقعیت و خیال را محو میکند.
● نقد مفهوم شخصیت: نمایشنامه به بررسی این موضوع میپردازد که شخصیتهای داستانی میتوانند وجودی مستقل از نویسنده داشته باشند و حتی بر او تأثیر بگذارند.
● ساختار نوآورانه: ساختار غیرمتعارف و چندلایهی نمایشنامه، تماشاگر را به تفکر دربارهی ماهیت هنر و واقعیت وامیدارد.
محتوای نمایشنامه:
نمایشنامه با صحنهای آغاز میشود که در آن گروهی از بازیگران در حال تمرین نمایشی هستند. ناگهان شش شخصیت—پدر، مادر، دختر ناتنی، پسر، پسر نوجوان و دختربچه—وارد صحنه میشوند. آنها مدعی هستند که شخصیتهایی هستند که توسط نویسندهای خلق شدهاند اما داستانشان ناتمام مانده و به دنبال نویسندهای میگردند تا داستانشان را کامل کند.
در طول نمایش، این شخصیتها داستان پیچیده و تراژیک خود را بازگو میکنند که شامل روابط خانوادگی پرتنش، سوءتفاهمها و وقایع دردناک است. در پایان، حوادثی تراژیک رخ میدهد که مرز بین واقعیت و خیال را برای تماشاگران مبهم میسازد.
بخشی از متن کتاب:
«هنرپیشهٔ زن: آنقدر سخت نگیرید بابا. آمدم.
کارگردان: تو مثل اینکه قسمخوردهای همیشه دیر بیایی.
هنرپیشهٔ زن: به خدا تاکسی گیرم نیامد، تو را خدا این سگ را اینجا نگه دارید.
کارگردان: خودتان کم بودید حالا یک سگ هم با خودتان آوردهاید؟ (به اطراف نگاه میکند.) اینجا که مثل دخمه تاریک است.
(به مدیر صحنه) چند تا از این نورافکنها را روشن کن ببینم.
مدیر صحنه: چشم.
خارج میشود و لحظهای بعد پروژکتورها روشن میشوند.
کارگردان: خیلی خب. شروع کنیم. (به سوفلور) پردهٔ دوم را میگیریم.»
«شش شخصیت در جستوجوی نویسنده» اثری است که با ساختار نوآورانه و مفاهیم عمیق فلسفی، تماشاگر را به چالش میکشد. پیراندلو با این نمایشنامه، مرزهای بین واقعیت و خیال را محو میکند و نقش نویسنده، بازیگر و شخصیت را بازتعریف میکند. این اثر نهتنها در تاریخ تئاتر جایگاهی ویژه دارد، بلکه همچنان برای مخاطبان امروزی نیز تازگی و جذابیت خود را حفظ کرده است.