برادر روحی
داوید دیوپ
کتاب «برادر روحی» نوشته داوید دیوپ، رمانی است که به جنگ جهانی اول از زاویه‌ای متفاوت می‌نگرد. این کتاب، داستان سربازی سنگالی به نام آلفا ندایه را روایت می‌کند که در جنگ جهانی اول برای ارتش فرانسه می‌جنگد. پس از مرگ دوست صمیمی‌اش، مدیمبا، آلفا دچار جنون می‌شود و به تدریج، مرزهای بین واقعیت و خیال، خیر و شر را از دست می‌دهد.
ویژگی‌های کتاب:
- نگاهی متفاوت به جنگ: این رمان، جنگ جهانی اول را از دیدگاه سربازان آفریقایی به تصویر می‌کشد، سربازانی که اغلب نادیده گرفته شده‌اند.
- سبک نگارش خاص: دیوپ از زبانی شاعرانه و گاه وهم‌آلود برای روایت داستان استفاده می‌کند که به عمق جنون شخصیت اصلی کمک می‌کند.
- مضامین عمیق: این کتاب به مضامینی مانند جنگ، نژادپرستی، جنون، و از دست دادن می‌پردازد.
- جوایز: این کتاب جوایز متعددی از جمله جایزه بین‌المللی بوکر ۲۰۲۱ را از آن خود کرده‌است.
محتوای کتاب:
رمان «برادر روحی» ، با انتشار در سال ۲۰۱۸، توجه منتقدان را جلب کرد و جوایزی در فرانسه کسب کرد. در سال ۲۰۲۱، ترجمه انگلیسی آن با عنوان «شب‌ها همه‌ی خون‌ها سیاه است»، برنده جایزه بوکر بین‌المللی شد.
این رمان، هم داستان جنگی خونین و هم داستانی عاشقانه است. به گفته طاهر بن‌جلون، این اثر سبکی ساده و در عین حال خارق‌العاده دارد. با اینکه به حضور جوانان آفریقایی در جنگ جهانی اول اشاره دارد، رمانی جنگی نیست، بلکه یک تراژدی است.
داستان از زبان سربازی رنگین‌پوست روایت می‌شود که ابتدا سعی می‌کند به عرف وفادار بماند، اما با برخوردها و پیش‌داوری‌های ناعادلانه، رفتارش تغییر می‌کند و در نهایت دچار جنون می‌شود.
بخشی از متن کتاب:
«سومین چیزی که برای دکتر فرانسوا نقاشی کردم تصویر هفت دستم بود. آن‌ها را کشیدم تا بتوانم بار دیگر به‌شکل واقعی روز اول ببینمشان، عین همان لحظه‌ای که قطعشان کردم. خیلی کنجکاو بودم سر دربیاورم با سایه‌روشن، کاغذ و مغز مداد چگونه قرار است این دست‌ها بازسازی شوند و در برابر چشمانم به همان خوبی تصویر چهرهٔ مادرم یا چهرهٔ مادمبا دوباره جلوه کنند. حاصل کار از حد انتظاراتم فراتر رفت.
به خداوندی خدا، وقتی تصویرشان را روی کاغذ کشیدم، گمان کردم که همه‌شان همین تازگی تفنگ خود را روغن‌کاری کرده، فشنگ‌گذاری و خالی کرده‌اند، تفنگی که پیش از آنکه با چاقوی بلندم از بازوان این عذاب‌دیدگان روی زمینِ متعلق به هیچ‌کس جدا کنم، هرکدام در اختیار داشتند. هر هفت دست را کنار هم روی کاغذ بزرگ سفیدی کشیدم که مادموازل فرانسوا به من داده بود. حتی دقت کردم که تک‌تک موهای پشت دست‌ها، ناخن‌های سیاه و رد ضربهٔ کارسازی را که بر روی مچشان وارد آورده بودم نقاشی کنم.»
در مجموع، «برادر روحی» رمانی قدرتمند و تکان‌دهنده است که به خواننده نگاهی جدید به جنگ جهانی اول ارائه می‌دهد. این کتاب، داستانی است دربارهٔ از دست دادن، جنون، و تلاش برای حفظ انسانیت در مواجهه با خشونت و بی‌رحمی.