مگه تو ممکلت شما خر نیست؟
عزیز نسین
کتاب «مگه تو مملکت شما خر نیست؟» گزیده‌ای از داستان‌های کوتاه طنز عزیز نسین، نویسنده ترک‌تبار، است که جایگاه ویژه‌ای در میان آثار او دارد. این کتاب، منتخبی از نیم قرن فعالیت نویسندگی این طنزپرداز برجسته جهانی است و شامل اشعار و خاطراتی است که پیش از مرگ به نوعی گزینش خود نسین از آثارش محسوب می‌شود. این اثر با وجود دشواری انتخاب بهترین‌ها، با مهارت نویسنده گردآوری شده و به دلیل نزدیکی فرهنگی ایران و ترکیه، برای خوانندگان ایرانی جذابیت خاصی دارد. این مجموعه شامل 17 داستان کوتاه طنز است که به مسائل اجتماعی و فرهنگی می‌پردازد و با زبانی ساده و روان، انتقادات گزنده‌ای را مطرح می‌کند.
عنوان کتاب، «مگه تو مملکت شما خر نیست؟»، که برگرفته از یکی از داستان‌های همین مجموعه است، خود گویای محتوای آن است؛ عبارتی کنایه‌آمیز که نگاه از بالا به پایین و تحقیر برخی افراد نسبت به دیگران را به چالش می‌کشد. درواقع، این کتاب، با بهره‌گیری از طنز، انتقاد و تأمل، به بررسی مسائل پیچیده اجتماعی و سیاسی می‌پردازد. عزیز نسین با زبانی ساده و روان، مخاطب را به سفری در عمق جامعه می‌برد و او را به تفکر وامی‌دارد.
درباره نویسنده:
عزیز نسین، با نام واقعی محمود نصرت (۲۰ دسامبر ۱۹۱۵ - ۶ ژوئیه ۱۹۹۵)، نویسنده، مترجم و طنزپرداز مشهور ترکیه‌ای بود. پس از خدمت در ارتش به‌عنوان افسر حرفه‌ای، سردبیری چندین گاهنامه طنز را بر عهده گرفت. دیدگاه‌های سیاسی او که انتقاد از دیوان‌سالاری و نابرابری‌های اقتصادی بود، باعث چندین بار زندانی شدنش شد. بسیاری از آثار او به نقد مشکلات اجتماعی و اقتصادی جامعه ترکیه اختصاص دارند و به بیش از ۳۰ زبان دنیا ترجمه شده‌اند. داستان‌های کوتاه او را مترجمان بزرگی همچون ثمین باغچه‌بان، احمد شاملو، رضا همراه و صمد بهرنگی به فارسی برگردانده‌اند. او نام مستعار «عزیز نسین» را از نام پدرش انتخاب کرده بود و در زبان ترکی این واژه به معنای «تو چه کاره‌ای؟» یا «تو چه هستی؟» است.
ویژگی‌های کتاب:
- لحن طنز تلخ و گزنده
- انتقاد از نابرابری‌های اجتماعی و فساد
- شخصیت‌پردازی قوی و باورپذیر
- زبان ساده و روان
- نزدیکی فرهنگی ترکیه به ایران
- منتخب داستان‌های کوتاه نویسنده
- شعر و خاطرات نویسنده
محتوای کتاب:
کتاب «مگه تو مملکت شما خر نیست؟» مجموعه‌ای از ۱۷ داستان کوتاه طنز از عزیز نسین، نویسنده مشهور ترک، است که با زبانی تند و طنز تلخ به نقد مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ترکیه می‌پردازد. این داستان‌ها با روایت‌هایی جذاب و شخصیت‌هایی واقعی، مخاطب را به تفکر واداشته و مشکلات جامعه را از دریچه‌ی طنز بازتاب می‌دهند.
نسین در این مجموعه، نابرابری‌های اجتماعی، فساد اداری و سوءاستفاده از قدرت را به سخره گرفته و دیوان‌سالاری پیچیده را نقد می‌کند. او همچنین به خرافات و آداب و رسوم سنتی می‌پردازد و با استفاده از طنز موقعیت، لحظات خنده‌دار و در عین حال تأمل‌برانگیز خلق می‌کند. علاوه بر داستان‌های کوتاه، این کتاب شامل بخش‌هایی از شعر و خاطرات نویسنده نیز هست که دیدگاه‌های او را بیشتر آشکار می‌سازد.
بخشی از متن کتاب:
«صندلی الکتریکی دیگه چه صیغه‌ایه؟” “آها، و اما قضیه صندلی الکتریکی… جونم واسه‌تون بگه، این صندلی الکتریکی مثل تیربارون ماس. یا مثل دار زدن… آمریکاییا دل‌نازکن آدمو وایستاده نمی‌کشن.” “عجب… عجب…” “بله… تمدن چیز دیگه‌س جانم. آدمو همون‌جا که نشسته، بی‌هوا یه‌دفعه‌ای می‌کشن.»
درمجموع، کتاب «مگه تو ممکلت شما خر نیست؟» مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه طنزآمیز عزیز نسین، نویسنده ترک، است که با زبانی ساده و روان، به نقد مسائل اجتماعی و سیاسی می‌پردازد. این کتاب، منتخبی از آثار نویسنده و نیز شامل شعر و خاطرات اوست. نسین با طنزی تلخ و گزنده، مخاطب را به تفکر در مورد نابرابری‌ها و مشکلات جامعه وامی‌دارد.