یوحنا، پاپ مؤنث
دونا کراس
رمان «یوحنا، پاپ مؤنث» از دونا کراس، داستان زندگی زنی را در قرون وسطی روایت می‌کند که با پوشیدن لباس مردانه، به مقام پاپ می‌رسد. این رمان که در سال ۱۹۹۶ منتشر شد، تصویری از دوران تیره و در عین حال پرزرق‌وبرق آن زمانه را به نمایش می‌گذارد و داستان مهیج زنی را تعریف می‌کند که با قدرت بینش خود، محدودیت‌های اجتماعی زمان خود را به چالش می‌کشد.
این رمان با استقبال خوبی از سوی منتقدان و خوانندگان روبه‌رو شد. برخی از منتقدان، آن را به دلیل پرداختن به موضوعات حساس و تاریخی، مورد تحسین قرار دادند و برخی دیگر، به دلیل تخیلی‌بودن داستان، آن را مورد انتقاد قرار دادند. با این وجود، «یوحنا، پاپ مؤنث» به یکی از پرفروش‌ترین رمان‌های تاریخی تبدیل شد و به زبان‌های مختلفی ترجمه شد.
در سال ۲۰۰۹، فیلمی سینمایی با همین نام، بر اساس این رمان ساخته شد. این فیلم با بازی یوهانا ووکالک، قصه زندگی یوهانا را به تصویر کشید.
درباره نویسنده:
دونا وولفولک کراس (متولد 1947) نویسنده آمریکایی و نویسنده رمان «يوحنا، پاپ مؤنث» درباره یک پاپ زن کاتولیک از 853 تا 855 است. او دختر دوروتی وولفولک، زنی پیشگام در صنعت کتاب‌های کمیک آمریکایی و رمان‌نویس ویلیام وولفولک است.
ویژگی‌های کتاب:
برخی از ویژگی‌های برجسته این کتاب عبارت‌اند از:
- داستانی جذاب و پرکشش
- شخصیت‌پردازی قوی
- پرداختن به موضوعات مهم (مانند نقش زنان در تاریخ، محدودیت‌های اجتماعی، مذهب، قدرت و جنسیت)
- تحقیق دقیق تاریخی (درباره تاریخ قرون وسطی و کلیسای کاتولیک)
محتوای کتاب:
رمان «یوحنا، پاپ مؤنث» داستان زندگی دختری به نام یوهانا را در قرن نهم میلادی روایت می‌کند. یوهانا، دختری باهوش و کنجکاو، به دلیل محدودیت‌های اجتماعی عصر خود، از تحصیل و کسب دانش محروم است. پس از مرگ ناگهانی برادرش، یوهانا تصمیم می‌گیرد با پوشیدن لباس مردانه و پنهان کردن جنسیت خود، به صومعه‌ای وارد شود و به تحصیل بپردازد.
یوهانا در صومعه به سرعت به عنوان یک عالم و دانشمند برجسته شناخته می‌شود. او با پشتکار و استعداد خود، در سلسله مراتب کلیسا پیشرفت می‌کند و در نهایت به مقام پاپ، رهبر کاتولیک‌های جهان، می‌رسد.
این رمان به موضوعات مختلفی از جمله نقش زنان در تاریخ، محدودیت‌های اجتماعی، مذهب، قدرت و جنسیت می‌پردازد. دونا وولفولک کراس، نویسنده کتاب، با خلق شخصیت یوهانا، نشان می‌دهد که زنان نیز می‌توانند در عرصه‌های مختلف، از جمله سیاست و مذهب، نقش‌های مهمی ایفا کنند و حتی به بالاترین مقام‌ها دست یابند.
بخشی از متن کتاب:
«در بیست‌وهفتمین روز از ماه زمهریر سال ۸۱۴ پس از میلاد مسیح، قابله‌ای به نام «هروترود» با بورانی از برف و طوفان روبه‌رو می‌شود. شروع داستان شرح تندبادی است که به سردی یخ از لابه‌لای درختان لخت و سرمازده می‌وزد و در تن لرزان هروترود فرورفت و از سوراخ‌ها و وصله‌های قبای پشمی نازکش می‌گذرد. کوره‌راه جنگلی پوشیده از توده‌های برف بود و او در هر گامی که برمی‌داشت تا زانو در برف فرومی‌رفت. قشری از یخ روی ابروان و پلک‌هایش نشسته بود. هروترود هرچند لحظه یک بار دستی به صورتش می‌کشید و برف‌ها را پاک می‌کرد تا بتواند راه را تشخیص دهد. دست‌ها و پاهایش، با آن‌که چند لایه پارچه دور آنها پیچیده بود، از شدت سرما درد می‌کرد. چند قدم آن طرف‌تر لکه سیاه و مبهمی روی برف‌ها پدیدار شد. این لکه سیاه، لاشه کلاغ یخ‌زده‌ای بود. حتی این لاشخورهای مقاوم و جان‌سخت هم در آن زمستان بی‌نهایت سرد می‌مردند. یعنی از گرسنگی می‌مردند، چون لاشه جانوران چنان یخ می‌زد که حتی کلاغ‌ها هم نمی‌توانستند با منقارشان یخ را بشکنند و گوشتی از استخوان جدا کنند. تن قابله داستان ما از تماشای این منظره می‌لرزید و بر سرعت گام‌هایش می‌افزود. درد زایمان همسر کشیش روستا آغاز شده بود. هروترود با تلخی بسیار با خود گفت: "این کوچولو هم چه وقت خوبی را برای تولد انتخاب کرده است! فقط در همین یک ماه گذشته پنج نوزاد به دنیا آوردم که هیچ‌یک از آنها بیشتر از دو هفته زنده نمانده اند، خدا می‌داند که سرنوشت این یکی چطور شود"… »
درمجموع، کتاب «یوحنا، پاپ مؤنث» از دونا وولفولک کراس است که به زندگی زنی به نام یوهانا در قرون وسطی می‌پردازد. این کتاب به دلیل داستان جذاب، شخصیت‌پردازی قوی و پرداختن به موضوعات مهمی مانند نقش زنان در تاریخ، محدودیت‌های اجتماعی، مذهب، قدرت و جنسیت مورد توجه بسیاری از خوانندگان و منتقدان قرار گرفته است.