«افسون افسانهها»
برونو بتلهایم
کتاب «افسون افسانهها» از برونو بتلهایم، روان‌کاو برجسته، به بررسی نقش روانشناختی داستان‌های پریان در رشد کودکان می‌پردازد. این کتاب که در سال ۱۹۷۶ منتشر شد، با تحلیل عمیق و دیدگاه‌های منحصربه‌فرد خود، به اثری ماندگار در حوزه ادبیات کودک و روان‌شناسی تربیتی تبدیل شده است.
درباره نویسنده:
برونو بتلهایم (1903ـ 1990) روان‌کاو برجسته کودکان، در وین متولد شد و پس از تجربه زندان در اردوگاه‌های نازی، به آمریکا مهاجرت کرد. او به خاطر تحقیقاتش در زمینه روان‌شناسی کودک به‌ویژه تأثیر داستان‌های پریان بر رشد کودکان، شهرت جهانی دارد. کتاب «افسون افسانهها» اثر ماندگار اوست که به تحلیل نقش این داستان‌ها در شکل‌دهی شخصیت و رشد روانی کودکان می‌پردازد. آثار برونو بتلهایم، روان‌کاو برجسته، تأثیر عمیقی بر نحوه درک ما از روان‌شناسی کودک و ادبیات کودک گذاشت و با استقبال گسترده‌ای روبرو شد. با این حال، دیدگاه‌هایش، به‌ویژه درباره نقش‌های جنسیتی در داستان‌های پریان، با انتقادهایی ازسوی برخی منتقدان، به‌خصوص فمینیست‌ها، مواجه شد. از فیلم‌ها یا برنامه‌های تلویزیونی او می‌توان به «زلیگ» اشاره کرد.
ویژگی‌های کتاب:
- تحلیل روانکاوانه عمیق
- دیدگاه‌های نوآورانه
- استفاده از مثال‌های متعدد
- تأثیرگذاری بالا
محتوای کتاب:
در کتاب «افسون افسانهها»، برونو بتلهایم، روان‌کاو برجسته، استدلال می‌کند که داستان‌های پریان، علی‌رغم عناصر خیالی و گاه خشونت‌آمیز خود، نقش بسیار مهمی در رشد عاطفی، شناختی و اخلاقی کودکان ایفا می‌کنند. او با بررسی داستان‌های معروفی مانند «سفیدبرفی»، «سیندرلا»، «شنل‌قرمزی» و ... نشان می‌دهد که چگونه این داستان‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا با ترس‌ها، اضطراب‌ها و چالش‌های زندگی‌شان روبه‌رو شوند و راه‌های مقابله با آنها را بیاموزند. به عبارت دیگر، این داستان‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا احساسات پیچیده خود را درک و پردازش کنند و مهارت‌های لازم برای مواجهه با دنیای واقعی را بیاموزند.
نکات کلیدی کتاب
نویسنده در کتاب «افسون افسانهها»، به‌تفصیل به نقش و اهمیت داستان‌های پریان در رشد کودکان می‌پردازد و به زیبایی نشان می‌دهد که چگونه این داستان‌ها می‌توانند به کودکان در جنبه‌های مختلف زندگی‌شان کمک کنند. نکات برجسته این کتاب عبارت‌اند از:
- اهمیت تخیل: بتلهایم تأکید می‌کند که داستان‌های پریان با خلق دنیایی خیالی و جذاب، به کودکان کمک می‌کنند تا قوه تخیل خود را پرورش دهند و از این طریق به درک عمیق‌تری از خود و جهان اطرافشان برسند. این دنیای خیالی، فضایی امن برای کودکان فراهم می‌کند تا در آن به ماجراجویی بپردازند، با چالش‌ها روبرو شوند و راه‌حل‌های مختلف را امتحان کنند.
- پردازش احساسات: داستان‌های پریان به کودکان کمک می‌کنند تا احساسات مختلف خود مانند ترس، خشم، حسادت و عشق را شناسایی و پردازش کنند و راه‌های مدیریت آنها را بیاموزند. کودکان با همذات‌پنداری با شخصیت‌های داستان، می‌توانند این احساسات را در خود تجربه کنند و در عین حال، از فاصله ایمن، نحوه برخورد با آنها را نیز بیاموزند.
- هویت‌یابی: شخصیت‌های داستان‌های پریان، با ویژگی‌های مثبت و منفی خود، به کودکان کمک می‌کنند تا الگوهای رفتاری مختلف را مشاهده کنند و هویت خود را شکل دهند. کودکان می‌توانند از این شخصیت‌ها الگو بگیرند یا از رفتارهای منفی آنها درس بگیرند و در نهایت، هویت منحصربه‌فرد خود را بسازند.
- رشد اخلاقی: داستان‌های پریان، با نمایش عواقب خوب و بد رفتارها، به کودکان کمک می‌کنند تا ارزش‌های اخلاقی مانند صداقت، شجاعت، مهربانی و عدالت را درک کنند و در زندگی خود به کار گیرند. این داستان‌ها به کودکان نشان می‌دهند که انتخاب‌هایشان چه عواقبی می‌تواند داشته باشد و به آنها کمک می‌کنند تا ارزش‌های اخلاقی را درونی کنند.
مخاطبان:
- روان‌شناسان و متخصصان حوزه کودک
- مربیان و معلمان
- والدین
- علاقه‌مندان به ادبیات کودک
درمجموع، کتاب «افسون افسانهها» از برونو بتلهایم، روان‌کاو برجسته، با بررسی نقش روانشناختی داستان‌های پریان در رشد کودکان و نیز تحلیل عمیق و دیدگاه‌های منحصربه‌فرد خود، به اثری ماندگار در حوزه ادبیات کودک و روان‌شناسی تربیتی تبدیل شده است. نویسنده معتقد است که این داستان‌ها با وجود عناصر خیالی و گاه خشونت‌آمیز خود به کودکان کمک می‌کنند تا با ترس‌ها، اضطراب‌ها و چالش‌های زندگی خود روبه‌رو شوند و راه‌های مقابله با آنها را بیاموزند.