وجودگرایی
جان مک‌کواری
کتاب «وجودگرایی» از جان مک‌کواری و ترجمه محمدسعید حنایی کاشانی، اثری جامع و خواندنی در زمینه فلسفه اگزیستانسیالیسم است که نشر هرمس آن را به چاپ رسانده. در این کتاب، مک‌کواری به بررسی و تبیین مهم‌ترین مضامین و اندیشه‌های مرتبط با این مکتب فلسفی می‌پردازد و تلاش می‌کند تا تصویری روشن و جامع از آن ارائه دهد.
جان مک‌کواری، الهی‌دان و فیلسوف برجسته اسکاتلندی، در کتاب «وجودگرایی» تلاش می‌کند با بحثی موضوعی پیرامون مهم‌ترین مضامینی که فلسفه اگزیستانسیالیسم را شکل می‌دهند، از کی‌یرکگور، نیچه، داستایفسکی، هایدگر، سارتر، کامو و مرلوپونتی، تا حتی سقراط، آگوستین، اسطوره، دین و عرفان گنوسی، نشان دهد که ریشه‌های اندیشه «وجودی» تا کجا در تاریخ بشر قابل پیگیری است و چگونه مضامینی مانند «اضطراب»، «مرگ»، «خود» و «زندگی اصیل» در این فلسفه‌ها مورد بحث قرار گرفته‌اند.
در حال حاضر کتاب‌های بسیار خوبی در مورد اگزیستانسیالیسم وجود دارد. برخی از آن‌ها به مشکلات خاص یا نویسندگان اگزیستانسیالیست خاصی می‌پردازند. بیشتر کتاب‌هایی که به اگزیستانسیالیسم به عنوان یک کلیت می‌پردازند، موضوع خود را بر اساس نویسندگان تقسیم می‌کنند و فصل‌هایی را به کی‌یرکگور، هایدگر، سارتر و دیگران اختصاص می‌دهند. اما کتاب حاضر سعی در بررسی و ارزیابی جامع اگزیستانسیالیسم دارد، اما این کار را با پرداختن به موضوعات انجام می‌دهد. به این ترتیب که هر فصل به یک موضوع عمده از فلسفه اگزیستانسیالیستی می‌پردازد و این مضامین به ترتیب گفتمان وجودی تنظیم شده‌اند. البته، هر فصل با مطالبی از نوشته‌های اگزیستانسیالیست‌ها، از کی‌یرکگور تا کامو، تصویرسازی شده است.
این کتاب به دلیل جامعیت، دقت و رویکرد تحلیلی خود، به عنوان یکی از منابع مهم و معتبر در زمینه‌ی فلسفه اگزیستانسیالیسم شناخته می‌شود.
معرفی نویسنده:
جان مک‌کواری (۱۹۱۹-۲۰۰۷) متکلم، فیلسوف و کشیش انگلیسی بود. او بیشتر برای دو کتابش، «اصول الهیات مسیحی» (۱۹۶۶) و «عیسی مسیح در اندیشه نو» (۱۹۹۱)، شناخته می‌شود. تیموتی بردشاو، در کتاب «راهنمای متکلمان آنگلیکن»، مک‌کواری را «بدون تردید برجسته‌ترین متکلم نظام‌مند انگلیکن در نیمه دوم قرن بیستم» توصیف کرده‌است.
ویژگی‌های کتاب:
کتاب «وجودگرایی» اثر جان مک‌کواری، با پوشش گسترده‌ای از موضوعات و اندیشه‌ها، تصویری جامع از فلسفه اگزیستانسیالیسم ارائه می‌دهد. دقت و وسواس نویسنده در تحلیل اندیشه‌های فیلسوفان اگزیستانسیالیست از نقاط قوت کتاب است. همچنین، ارائه دیدگاه‌های مختلف به خواننده کمک می‌کند تا درک بهتری از این مکتب فکری داشته باشد و بتواند به طور مستقل در مورد آن‌ها قضاوت کند.
محتوای کتاب:
«وجودگرایی» یا اگزیستانسیالیسم عنوانی بود که سارتر برای فلسفه خود برگزید، اما هیچ‌یک از کسانی که فلسفه‌شان شباهتی با مضامین «وجودی» داشت، حاضر به پذیرش آن نشدند. مفهوم «وجود» و «وجودی» به معنای جدید را سورن کی‌یرکگور، متفکر دینی دانمارکی، در نیمه اول قرن نوزدهم متداول کرد و هایدگر شاهکار خود، «هستی و زمان»، را در دهه سوم قرن بیستم به تحلیل پدیدارشناختی و وجودی موجودی اختصاص داد که او را با نامی هستی‌شناختی «دازاین» یا «هستی گشا» می‌نامید. هایدگر پیشگام در ارائه «هستی‌شناسی وجودی» به قصد رسیدن به «هستی» بود. با این همه، کسی که تا سه دهه بعد از جنگ جهانی دوم، میدان‌دار کل عرصه «فلسفه وجودی» با نام «وجودگرایی» بود، کسی جز ژان پل سارتر نبود و همین بود که به جای «فلسفه وجودی» و دیگر عنوان‌های مشابه همچون «فلسفه وجود» و «فلسفه هستی» نشست.
جان مک‌کواری، خداشناس و فیلسوف دینی برجسته اسکاتلندی، در این کتاب می‌کوشد با بحثی موضوعی از مهم‌ترین مضامینی که «وجودگرایی» را شکل می‌دهند، از کی‌یرکگور تا نیچه و داستایفسکی و هایدگر و سارتر و کامو و مرلوپونتی، و حتی سقراط و آگوستین، و نیز اسطوره و دین و عرفان گنوسی، نشان دهد که ریشه‌های اندیشه «وجودی» را تا کجا می‌توان در تاریخ بشر پی گرفت و چگونه مضامینی مانند «دلشوره» و «مرگ» و «خود» و «زندگی اصیل» در این فلسفه‌ها بحث شده‌اند. اما، بحث او به همین جا پایان نمی‌یابد، او پس از پی گرفتن تأثیرات وجودگرایی در اخلاق و هنر و روان‌شناسی و خداشناسی و تعلیم و تربیت در قرن بیستم، به ارزیابی انتقادی این فلسفه و نتایج خوب و بد، و خواسته یا ناخواسته آن نیز می‌پردازد.
مخاطبان:
- دانشجویان و علاقه‌مندان به فلسفه
- پژوهشگران و اساتید فلسفه
- علاقه‌مندان به ادبیات و هنر
- عموم مردم
درمجموع، کتاب «وجودگرایی» از جان مک‌کواری، اثری جامع و خواندنی در فلسفه اگزیستانسیالیسم است. در این کتاب، مک‌کواری با بررسی و تبیین مهم‌ترین مضامین و اندیشه‌های مرتبط با این مکتب فلسفی تلاش می‌کند تا تصویری روشن و جامع از آن ارائه دهد.