یراوند اتیان

یراوند اتیان یا یروانت اودیان (زادهٔ ۱۸۶۹ در قسطنطنیه - درگذشتهٔ ۱۹۲۶ در مصر) نویسنده، رمان‌نویس، طنزپرداز و مترجم برجسته ارمنی بود. او به همراه هاکوپ بارونیان، از تاثیرگذارترین طنزپردازان ارمنی به حساب می‌آید. یرواند در خانواده‌ای ارمنی به دنیا آمد. در کالج بربریان تحصیل کرد و به زبان‌های ارمنی، فرانسوی و ترکی تسلط پیدا کرد.

فعالیت ادبی و آثار:

اتیان از سال ۱۸۸۷ کار ادبی خود را با چاپ مقالات در روزنامه‌های ارمنی آغاز کرد. او رمان‌ها و داستان‌های کوتاه طنزآمیز می‌نوشت که به نقد رذائل انسانی می‌پرداختند.

• رفیق پانجونی، شاهکار اودیان، داستانی طنز است که به نقد کوته‌فکری، حرافی و بی‌خردی در جامعه می‌پردازد.
• سال‌های نفرین‌شده، شرح تجربه تبعید او در صحرای سوریه در خلال نسل‌کشی ارمنی‌ها است.
• دوازده سال بیرون از استانبول 
• زن رئیس شورای محله، رمانی طنز و اجتماعی در نقد رفتار افراد بانفوذ است.

تجربه تبعید:

در سال ۱۸۹۶، در جریان کشتار حمیدیه، اتیان به طور مخفیانه از قسطنطنیه گریخت. در سال ۱۹۱۵، در جریان نسل‌کشی ارمنی‌ها، اتیان به صحرای سوریه تبعید شد. با تسلط به زبان‌های فرانسه و ترکی، توانست به عنوان مترجم برای یک افسر آلمانی کار کند و از مرگ نجات یابد. پس از پایان جنگ جهانی اول، مسئولیت جمع‌آوری یتیمان ارمنی از صحراهای سوریه و اسکان آنها در یتیم‌خانه را بر عهده گرفت. یرواند اتیان در سال ۱۹۲۶ در قاهره مصر درگذشت و در همان‌جا به خاک سپرده شد.

یروانت اتیان به عنوان یکی از بزرگترین طنزپردازان ارمنی شناخته می‌شود. آثار او به زبان‌های مختلف ترجمه شده‌اند و در سراسر جهان خوانندگان بسیاری دارند. طنز او، با وجود گذشت زمان، هنوز هم طنز تلخ و گزنده‌ای است که جامعه بشری را به نقد می‌کشد.