درشتی
علی اشرف درویشیان
آثار درویشیان در زمره ادبیات واقع‌گرایانه ی اجتماعی قرار می‌گیرند. او با قلمی ساده و صمیمی، به رنج و محرومیت مردم ستمدیده می‌پرداخت. شخصیت‌های داستان‌های درویشیان، معمولاً از طبقات پایین جامعه هستند که با فقر، تبعیض و بی‌عدالتی دست و پنجه نرم می‌کنند.
درشتی مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه انتقادی و اجتماعی نوشته‌ی علی‌اشرف درویشیان، نویسنده و مترجم برجسته‌ی ایرانی، است که در سال ۱۳۶۰ منتشر شد. این کتاب شامل ۱۰ داستان کوتاه است که همگی در کردستان ایران و در خلال جنگ ایران و عراق روایت می‌شوند.
درویشیان در این مجموعه داستان، تصویری تلخ و گزنده از رنج‌ها و مصیبت‌هایی که جنگ بر سر مردم بی‌گناه، به خصوص مردم کرد، نازل کرده، ارائه می‌دهد. بمباران شیمیایی، آوارگی، مرگ و میر، و از هم پاشیدگی خانواده‌ها از جمله مضامینی هستند که به طور مکرر در داستان‌ها به آن‌ها پرداخته می‌شود.
علاوه بر جنگ، درویشیان در داستان‌هایش به زندگی سخت و طاقت‌فرسای عشایر کرد نیز می‌پردازد. فقر، خشکسالی، و مبارزه برای بقا در طبیعت خشن، از جمله چالش‌هایی هستند که این مردم با آن‌ها روبرو هستند. با وجود فضای غم‌انگیز و سیاه داستان‌ها، باز هم در لابلای آن‌ها می‌توان نشانه‌هایی از امید و عشق را پیدا کرد. درویشیان به ما نشان می‌دهد که حتی در م تاریک‌ترین روزها نیز همیشه امیدی برای ادامه زندگی وجود دارد.
علی درویشیان در نگارش داستان‌های این مجموعه از سبکی واقع‌گرایانه و بی‌آلایش استفاده می‌کند. او با استفاده از زبان ساده و روانی و توجه به جزئیات، تصویری ملموس و جاندار از فضای داستان‌ها و شخصیت‌ها به خواننده ارائه می‌دهد.
اولین داستان این مجموعه به نام "درشتی" از زبان یک پسر روایت می شود. پسر که جهت بریدن نی برای تهیه ی قلم به نیستان رفته، نیزار را آغشته به خون می بیند و از پس روزنه های نی در آن سوی نیزار، شاهد اعدام دسته جمعی افراد است. موضوع اصلی این داستان و قصه های دیگر این مجموعه، وضع اسف بار و تیره و تار زندگی مردم است که در آن بلاها و مشکلات همچون غلتک مردم را زیر می گیرند. به این ترتیب این غلتک یا خود شخصیت ها را له می کند و زندگی شان را نابود می کند و یا برای دیگری اتفاق می افتد و این ها شاهدان این تیره روزی شوم هستند.
فضای اصلی داستان ها ،جنگ و بمباران و حمله های هوایی است که در پی آن جان هزاران انسان بی گناه گرفته شد، اشرف درویشیان نگاه ویژه ای به شرایط کودکان و نوجوانان در این وضع اسفناک دارد. زبان نگارش داستان ها ساده است و بدون هیچ حاشیه ای، نویسنده تلاش می کند تا چهره ی واقعی و سیاه جنگ را به خواننده نشان دهد.