مجاز در حقیقت: ورود استعارهها در علم
حسین دباغ
کتاب مجاز در حقیقت: ورود استعارهها در علم اثر ارزشمند حسین دباغ، به بررسی نقش پررنگ استعارهها در حوزه علم میپردازد. این کتاب با نگاهی نو به زبان و اندیشه، نشان میدهد که استعارهها تنها به حوزه ادبیات محدود نمیشوند، بلکه در ساختار و فهم مفاهیم علمی نیز نقشی اساسی ایفا میکنند.
در فصل اول، نویسنده به طور خلاصه به تعریف استعاره از دیدگاه ادبیات و بلاغت پرداخته است. فصل دوم به مقایسه دو دیدگاه مهم درباره استعاره، یکی تعاملی مکس بلک و دیگری علّی دونالد دیویدسون، اختصاص یافته است. نویسنده بیشتر بر دیدگاه بلک تمرکز کرده و در نهایت، دیدگاه شناختی جورج لیکاف را نیز معرفی میکند. فصل سوم به ارتباط بین استعاره و علم میپردازد و با استفاده از آرای فیلسوفان علم، نقش مدلها و قیاسها در علم را روشن میکند. در فصل آخر، نویسنده با بررسی آثار دانشمندانی مانند بویل، پاستور و داروین، کاربرد استعاره در تاریخ علم را نشان میدهد.
در کل، کتاب مجاز در حقیقت: ورود استعارهها در علم، یک اثر ارزشمند و خواندنی است که به ما کمک میکند تا به جهان اطراف خود با نگاهی عمیقتر و پیچیدهتر بنگریم. دباغ نشان میدهد که استعارهها چگونه به ما کمک میکنند تا مفاهیم انتزاعی را بهتر درک کنیم و به شناخت عمیقتری از جهان پیرامون خود برسیم. با بررسی نمونههای متعدد از علوم مختلف، نویسنده نشان میدهد که چگونه استعارهها در ساخت مدلهای علمی، توضیح پدیدهها و حتی در نامگذاری مفاهیم علمی نقش داشتهاند.