فرشته روشنی
مهشید میرفخرایی
"فرشته روشنی" نوشته مهشید میرفخرایی است که ضمن معرفی مانی و آموزه‌های وی، به بررسی چگونگی شکل‌گیری و گسترش مذهب مانوی پرداخته است.مولف پس از ارائه یک بیوگرافی کوتاه از مانی، در فصول مختلف به تشریح آموزه‌ها، باورها، رهبری دینی پس از مانی و آثار به جا مانده از این مذهب می‌پردازد و در پایان، با ارائه گزیده‌ای از متون مانوی، به خواننده فرصت می‌دهد تا با زبان اصلی این مذهب آشنا شود.
مانویت در کنار مزدکیسم، یکی از دو جنبش مذهبی مهم در ایران ساسانی بود که در اوایل قرن سوم میلادی شکل گرفت و از همان ابتدا با مخالفت شدید زردشتیان و در هنگام گسترش در روم با مقاومت مسیحیان روبرو شد. زمان ظهور مانی با تلاش شاهان ساسانی برای ایجاد یک دین واحد در ایران همزمان بود. هدف آن‌ها از این کار، تقویت وحدت ملی و استحکام بخشیدن به حکومت بود.
مذهب مانوی یکی از ادیان مهم و تأثیرگذار در تاریخ ایران و جهان بوده است که در قرن سوم میلادی توسط مانی، پیامبر ایرانی، بنیان‌گذاری شد. این دین، آموزه‌های پیچیده‌ای درباره طبیعت جهان و انسان داشت و تأثیرات قابل توجهی بر ادیان و فلسفه‌های بعدی گذاشت.
اصول اساسی مانویت
دوگانگی مطلق: مانویت بر اساس اصل دوگانگی مطلق نور و تاریکی بنا شده است. جهان مادی، مکان نبرد ابدی نیروهای نور و تاریکی است. نور نماد خوبی، روحانیت و آزادی است، در حالی که تاریکی نماد شر، ماده و اسارت است.
نجات روح: هدف نهایی انسان در مانویت، رهایی روح از بند ماده و بازگشت به جهان نور است. انسان‌ها ترکیبی از نور و تاریکی هستند و باید تلاش کنند تا بخش نورانی خود را تقویت کنند.
آسمان‌ها و جهنم: مانویان به وجود چندین آسمان و جهنم اعتقاد داشتند. روح‌های پاک پس از مرگ به آسمان‌ها صعود می‌کنند و روح‌های آلوده به جهنم می‌روند.
تناسخ: مانویان به تناسخ روح اعتقاد داشتند و معتقد بودند که روح پس از مرگ، در بدن دیگری متولد می‌شود تا روند تکامل و بازگشت به جهان نور را ادامه دهد.
اهمیت اخلاق: اخلاق در مانویت بسیار مهم بود. مانویان به پرهیزکاری، ساده‌زیستی، گیاهخواری و پرهیز از خشونت تاکید می‌کردند.
در کل، کتاب فرشته روشنی یکی از منابع مهم برای شناخت مانی و آموزه‌های او می‌باشد. این کتاب برای علاقه‌مندان به شناخت ادیان باستان بسیار مفید است.