درس و آوازخوان طاس
اوژن یونسکو
"درس و آوازخوان طاس" از آثار مشهور و تأثیرگذار اوژن یونسکو، نمایشنامه‌نویس و نظریه‌پرداز تئاتر ابزورد فرانسوی است. این نمایشنامه که در سال ۱۹۵۰ منتشر شد، به سرعت به یکی از نمادهای تئاتر ابزورد تبدیل شد و تأثیر شگرفی بر ادبیات و هنرهای نمایشی قرن بیستم گذاشت.
داستان نمایشنامه درس در یک مدرسه شبانه‌روزی رخ می‌دهد و به بررسی پوچی و بی‌معنایی زندگی و روابط انسانی می‌پردازد. شخصیت‌های داستان درگیر مکالماتی بی‌معنی و تکراری می‌شوند و اعمالشان اغلب عجیب و غیرمنطقی به نظر می‌رسد. در واقع، یونسکو با استفاده از طنز سیاه و گروتسک، به نقد جامعه‌ی بورژوازی و ارزش‌های رایج آن می‌پردازد.
دختر جوان، تشنه‌ی دانش و مشتاق رسیدن به قله‌ی تحصیل، به پناهگاه علم و دانشی پناه برد که به زودی به کشتاری خونین بدل می‌شد. پرفسوری که زمانی مشعل هدایت دانش بود، در لابیرنتی از ریاضیات و زبان‌شناسی، به تاریکی جهل فرو رفته بود. هر چه عمیق‌تر به دریای دانش می‌زد، بیشتر در باتلاق خشم و جنون فرو می‌رفت. خدمتکار، همچون مرغی در قفس، شاهد این تراژدی بود و هر بار با هشداری تلخ، از وقوع فاجعه‌ای قریب‌الوقوع خبر می‌داد. اما استاد، در غرور دانش خود، به این هشدارها وقعی نمی‌نهاد. تا آنکه جرقه‌ای کوچک، آتش خشم را در دل او شعله‌ور کرد و دختری که روزی آرزوی آموختن داشت، قربانی این آتش افروخته شد. پیکر بی‌جانش به جمع قربانیان پیشین پیوست؛ قربانیانی که همگی به جرم عطش به دانش، به کام مرگ کشیده شده بودند.
آوازخوان طاس، در سال ۱۹۵۰، انقلابی در تئاتر ایجاد کرد. این نمایشنامه که به عنوان نخستین گام‌های یونسکو در خلق دنیای ابزورد شناخته می‌شود، با شخصیت‌های مصنوعی و دیالوگ‌های بی‌معنا، به چالش کشیدن کلیشه‌های تئاتری را آغاز کرد. پانزده سال حضور پیوسته بر صحنه، تأثیر عمیق این اثر بر تئاتر فرانسه را نشان می‌داد و یونسکو را به عنوان پدر تئاتر ابزورد تثبیت کرد.
در اتاق نشیمنی که مرز میان واقعیت و رویا محو شده است، خانواده‌ی اسمیت در گفتگویی بی‌نهایت فرو رفته‌اند. خانم اسمیت، با لحنی شبیه به خواب‌گردی، رویدادهایی را بازگو می‌کند که گویی در دنیایی دیگر رخ داده است. آقای اسمیت، بی‌آنکه از این وضعیت آشفته تعجب کند، به او گوش فرا می‌دهد. سپس، آن‌ها به خانواده‌ای به نام واتسون می‌پردازند؛ خانواده‌ای که در این دنیای سورئال، هویتی مبهم دارند. این گفتگوهای بی‌معنا و شخصیت‌های رویاگونه، ما را به دنیایی می‌برند که منطق در آن جایی ندارد.
در کل، "درس و آوازخوان طاس" یک اثر ماندگار و تأثیرگذار است که به خواننده اجازه می‌دهد تا به شیوه‌ای متفاوت و انتقادی به زندگی و جامعه اطراف خود نگاه کند. این دو نمایشنامه به عنوان نمونه‌ای از آثار بنیادین تئاترابزورد، برای علاقه‌مندان به تئاتر و نمایش‌نامه‌نویسی بسیار مفید خواهد بود.