کتاب "تاملی در انقلاب مشروطه ایران: حفره تاریخی تاریک روشن بیست ساله (۱۳۰۵ - ۱۲۸۵) همراه با نقدی بر چند روایت" اثر عباس خاکسار، به بررسی عمیق و جامع بیست سال پس از انقلاب مشروطه ایران می‌پردازد. نویسنده با تمرکز بر دوره مجلس پنجم و نقش شخصیت‌هایی چون مصدق، تلاش کرده است تا با نگاهی انتقادی و تاریخی، به تفسیر رویدادهای این دوره پرداخته و اهمیت آن را در شکل‌گیری ایران معاصر برجسته سازد.

عباس خاکسار متولد سال ۱۳۲۷ و پژوهشگر تاریخ است. او در این کتاب، انقلاب مشروطه را نقطه عطفی در تاریخ ایران دانسته و بر اهمیت شناخت عمیق آن برای درک تحولات اجتماعی و سیاسی معاصر ایران تاکید می‌کند. او با نقد روایت‌های رایج تاریخی، تلاش کرده است تا تصویری دقیق و همه جانبه از این دوره ارائه دهد.

نویسنده با بررسی مواضع و عملکرد جریان منفردین در مجلس پنجم، نشان می‌دهد که این گروه با تاکید بر اصول انقلاب مشروطه، همچون تفکیک قوا و آزادی‌های مدنی، در برابر دیکتاتوری نوظهور ایستادگی کرده و به نوعی، صدای انقلاب مشروطه را در آن دوران بازتاب داده‌اند.

یکی از ویژگی‌های برجسته این کتاب، نگاه انتقادی آن به روایت‌های موجود درباره انقلاب مشروطه است. خاکسار با بررسی نقاط قوت و ضعف این روایت‌ها، تلاش کرده است تا به فهم دقیق‌تری از این دوره تاریخی دست یابد.

در مجموع، این کتاب برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران، منبعی ارزشمند و خواندنی است. با مطالعه این کتاب، می‌توان به درک بهتری از پیچیدگی‌های تاریخ ایران و نقش انقلاب مشروطه در شکل‌گیری هویت ملی ایران دست یافت.