مرگ آرتیموکروز

کتاب در مورد تاریخ مکزیک است نه یک مرد. روایتش از طریق زندگی یک مرد است به نام آرتیمو کروز که به سه بخش من (حال)، تو (آینده) و او (گذشته) بازگو می‌شود. بخش «من» آرتیمو کروز در حال مرگ را روایت می‌کند. «تو» همانطور که آینده‌ حالتی انتزاعی در فکر و اندیشه دارد، روایت در هم و سیالی‌ست و بخش «او» پراکنده خاطراتی از آرتیمو کروز است که در واقع تاریخ مکزیک را بازمی‌گوید.

نکته‌ای که در مورد فوئنتس برای من وجود دارد این است که کتاب‌هایش را دوست دارم و از خواندنشان لذت می‌برم و مترجمی که در ذهنم برای او متصور می‌شوم، همیشه، عبدالله کوثری نازنین است. با وجود اینکه مهدی سحابی را جزو بهترین مترجمین ایرانی می دانم باز هم با شک کتاب را دست گرفتم ولی بایستی بگویم که ترجمه زنده‌یاد سحابی مثل همیشه عالی و بی‌نظیر بود. یاد فوئنتس و مهدی سحابی گرامی.

وقتی می‌رم سراغ فوئنتس تا حد زیادی خیالم راحته که در نهایت کسل و بی‌حوصله و دل‌زده نمی‌شم. فوئنتس هیچوقت ناامیدم نکرده. اما به‌خاطر فرم روایت می‌بایست فواصل دست گرفتن کتاب، کوتاه‌تر می‌شد. و نباید هرگز اون رو در حالت خستگی خوند. باید تو متن سیر کرد و سفر کرد همراه با آدم محتضری که داره کل زندگیش رو مرور می‌کنه و هر صفحه ممکنه یه نقطه‌ای از عمرش باشه. از آقای فوئنتس عذر می‌خوام که نتونستم حق این کتاب رو به‌جا بیارم و اون‌جور که شایسته‌اشه بخونمش.

شروعی شوکه کننده:
"من،بیدار می‌شوم. تماس این جسم سرد با اندامم بیدارم می‌کند. نمی‌دانستم که آدم گاهی بی‌اختیار ادرار می‌کند."

از آن دست کتاب‌هایی است که باید در فصل سرد بخوانی‌اش. تم سرد و سنگین، تداخل خواب و رویا و فکر، گذشته و حال، جمله‌های حال در گذشته، گذشته در حال، کارلوس فوئنتس خوب می‌تواند با این چیزها بازی‌ات دهد.

"باید به بدن فکر کرد. چه خسته کننده است به بدن فکر کردن. به بدن خود آدم. به بدن‌های به هم پیوسته. خسته می‌کند. فکرش را نمی‌شود کرد. وجود دارد‌. فکر می‌کنم، شاهد. هستم، بدن. می‌ماند. می‌رود... می‌رود..."

آرتیمو کروز، این سرهنگ در بستر افتاده، 
میل به زنده ماندنش را، تمایل به داشتن ثروت بیهوده‌اش را، حرصش را، شهوتش را، مرگش را،
می‌توانستم درک کنم یا برای روایتش زیادی جوان بودم؟!
زوال انسان به راستی همین‌قدر ساده و بی‌روح است؟

"این نخستین بار نخواهد بود. زندگیت سراسر مرگ بوده است، سراسر لحظاتی از حرکاتی ساده و کوتاه‌."

اگر روزی آن‌قدر پیر شدم که در بستر بی‌افتم و بخواهم روزهای کسل کننده و پراز بیماری‌ام را بگذرانم این کتابی است که بار دیگر در دستانم خواهم گرفت.
آخرین تیر:
پایانی شوکه کننده‌تر:
"تو را با خود داشتم و با تو خواهم مرد...هرسه... می‌میریم...تو... می‌میری... تو مرده‌ای... من خواهم مرد."
99/8/1

این چهارمین کتابیه که از فوئنتس می خونم و دیگه برام واضح و مبرهن شده که نثر فوئنتس، نثری نه چندان ساده که گاه هم نثری پیچیده و به غایت گیج کننده است هر چند که پوست انداختن هم چنان به نظرم سردمدار پیچیده نویسیه. مرگ آرتمیو کروز رو با ترجمه مهدی سحابی خوندم و به نظرم بی انصافی نیست اگر بگم که به مراتب از ترجمه های آقای کوثری روان تر، دلنشین تر و قابل فهم تر بود. مرگ آرتمیو کروز با اندک پیچیدگی شروع شد ولی هر چه که پیش رفتم، بر جذابیت ماجرا افزوده شد چرا که در سیالیت واگویه ها و خاطرات آرتمیو، پیرمرد محتضر، غرق می شدم و کم کم از ماجرای زندگی این مرد، از عشق دوران جوانی اش، از مبارزاتش در انقلاب، از علاقه ای که به پسرش داشت، از روابط سیری ناپذیرش با زن ها، از کج روی ها و خودخواهی هایی که به خرج داده، و از پیوند ناگسستنی اش با دایی اش مطلع می شدم. کتاب رو دوست داشتم و نیتم بر چهار ستاره دادن بود اما در سی صفحه آخر و با هجوم جملات نامفهوم و اسامی بی شمار که یهو در مقابلم ظاهر شدن، دوباره به سه ستاره دادن تغییر موضع دادم. به علاوه در دل هم گفتم حقا که همون فوئنتس دیوانه ای و درست شدنی نیستی که نیستی!!

داستان خیلی خوب، روایت متفاوت، ترجمه عالی
کتاب به سبک جریان سیال ذهن و با روایتی متفاوت نوشته شده.
داستان زندگی آرتیمو کروز که از سه زاویه (من ، تو ، او) بهش پرداخته میشه... من، روایت زمان حال و هنگامی است که آرتیمو کروز در حال احتضار است... تو، روایت بی زمانی است که گویا آرتیمو از خارج به درون خودش نگاه میکنه و چیزهایی میبینه و حالتی برزخ گونه داره... او، که در واقع سیر داستان رو روایت میکنه، گذشته آرتیمو است که از طریق یادآوری های قسمت "تو" به گذشته میریم و سرگذشت آرتیمو رو روایت میکنه.
بن مایه کتاب و زندگی آرتیمو رو میتوان به مثابه "انقلاب" دانست... آرتیمو یک فرزند دورگه بومی-سفید پوست بی چیز که طی داستان از یک ارتشی به یک سرمایه دار و سیاستمدار بزرگ تبدیل میشه
تقریبا روند زندگی ش رو میشه مشابه روند یک انقلاب دانست که از ایده تا به واقعیت پیوستن و بعد از اون نابودی پیش میره
یک جریان عشقی خیلی خوب هم توی داستان جاریه که عالی پرداخت شده
پرداخت شخصیت ها خوبه
*
طرح جلد مسخره

بنظرم بغیر از ترجمه مهدی سحابی و قلم کارلوس فوئنتس و اینکه آرتمیو کروز نامی هم در کتاب صدسال تنهایی حضور داره!چیز دیگری که باعث بشه که این کتاب رو بخوانیم تقدیم نامه فوئنتس هست به چارلز رایت میلز استاد دانشگاه و مدرس جامعه‌شناسی دانشگاه کلمبیا در ایالات متحده.
«میلز این ایده را مطرح کرد که دانشمندان علوم اجتماعی نباید صرفاً ناظران بی تفاوتی باشند که در زمینه تحقیق و تئوری فعالیت می کنند بلکه مسئولیت اجتماعی خود را نیز باید ایفا کنند.
او معتقد بود وقتی آنها به مسئولیت اجتماعی خود توجه نمیکنند، به منافع خاص یا افراد فاقد صلاحیت هستند ، اجازه می دهند مناصب رهبری را به دست گیرند.
او برای طرح ایده های خود کتابهایی مانند "مردان جدید قدرت" – "رهبران کار آمریکا" – "یقه سفید " را منتشر کرد ولی مطرح‌ترین اثر میلز کتاب نخبگان قدرت است.»

«مرگ آرتمیو کروز» یکی از بهترین نمونه های جریان سیال ذهن در ادبیات آمریکای لاتین است. بخش اعظم رمان متشکل از گفتار درونی و ذهنی و شرح حال راوی است. ذهن او مدام در رفت و برگشت است و وقایع مربوط به دوران انقلابی گری و چگونگی فاصله گرفتن او را از آرمان هایش به تصویر می کشد. بخش هایی از رمان به نقد تفکرات کلیسایی می پردازد که جست وجوی حق و عدالت را نوعی ناشکری می داند و می گوید نسبت به آنچه وجود دارد باید راضی بود چراکه زندگی کوتاه است و نباید دنبال افکار بلندپروازانه رفت. کارلوس فوئنتس در این رمان ضمن نقد شرایط پس از انقلاب مکزیک ، تفکرات محافظه کارانه کلیسایی را نیز نقد می کند.

من نمی‌دانم...نمی‌دانم...که اون من است...یا تو او بودی...یاخودم هرسه هستم...تو...تو را درون خودم دارم و با من خواهی مرد...خدا...او...او را در خود داشتم و با من خواهد مرد...سه نفری...که گفتند...من...او را با خود خواهم داشت و با من خواهد مرد...فقط

از متن کتاب-

شاهکار دیگری از فوئنتس...

نقل قول:
فهمیدن آدمی را ضعیف می‌کند، و هنگامی که می‌فهمیم که تنها کسانی هستیم که به نیروهایی پی می بریم که ما را به چیزی نمی‌گیرند، قربانی این فهم می‌شویم.

پیش‌نوشت: کتاب مرگ آرتیمو کروز یکی از سه‌گانه‌های انقلاب آمریکای لاتین از سه نویسنده یعنی یوسا، مارکز و فوئنتسه. در واقع این سه تا قرار می‌ذارن هر کدوم یه کتاب راجع به اتفاقات آمریکای لاتین بنویسن که فوئنتس مرگ آرتیمو کروز رو می‌نویسه.
من کتاب رو خیلی دوست داشتم کتاب از سه دریچه‌ی من، تو و او روایت میشه و داستان زندگی و مرگ آرتیمو کروز انقلابی سابق و سرمایه‌دار فعلی رو روایت می‌کنه.
تنها مشکلی که با کتاب داشتم و بیشتر فک کنم به ویراست برمی‌گرده اینه که قسمت‌هایی که به انگلیسی روایت میشه به صورت فینگلیش آورده شده درحالی که به نظرم درست‌تر بود اگر همون‌ها به انگلیسی نقل می‌شد و نهایتا پانوشت می‌خورد.
در مجموع اما ترجمه‌ی خوبی داره و به شما هم توصیه‌ش می‌کنم

پی‌اس: کتاب نیاز به ویرایش جدی داره
____________________________________________________________
با چشمان بسته استراحت می‌کنی، اما همچنا می‌بینی، همچنان می‌خواهی: به‌ خاطر خواههی آورد، زیرا بدین‌گونه با یادآوری چیزهایی که می‌خواستی آن را از آن خود خواهی کرد: در گذشته، در حسرت، می‌توانی همه‌ی آنچه را دلت می‌خواهد از آن خود کنی: نه در آینده ، بلکه در گگدشته:
خاطره خواستی است که ارضا شده باشد:
در خاطره‌هایت زندگی کن، پیش از آن که کار از کار بگذرد، پیش از آن‌که آشفتگی نگذارد چیزی را به خاطر آوری
____________________________________________________________
همه‌ی آنچه هست، همه‌ی عشقش، در تن آن زن نهفته است، زنی که خود همه چیز است
____________________________________________________________
آن تن از آن او نبود: رجینا صاحب دیگری برای آن یافته بود، با هر نوازشی آن را از آن خود خوانده بود، تن او از آن خودشش نبود، بیشتر به رجینا تعلق داشت
____________________________________________________________
تو آن کودکی که روی خاک زاده می‌شود، خاک را می‌ییابد، از مبدا خود جدا می‌شود، و امروز مقصد خود را می‌یابد، امروز که مرگ مبدا و مقصصد را یکی می‌کند، و تیغ تیز آزادی را میان این دو فرود می‌آورد

مرگ ارتیمو کروز .
کارلوس فوئنتس
ترجمه مهدی سحابی
بیچاره این کشور که در هر نسل توانگران قدیمی را از میان بر می دارد و اربابان تازه ای را به جایشان می نشاند که به همان اندازه جاه طلب و حریصند.
جهان چه ساخته دستی باشد و چه فرآورده ضرورت و تصادف. چیز ساده ای نیست:اگر منفعل باشی و سرنوشت خود را به دست رویدادهارها کنی نمی توانی آن را بشناسی.باید فکر کنی تا خطرها بر تو چیره نشود.باید تخیل کنی تا حدس و گمان نابودت نکند.باید بپویی تا ناآگاهی تو را به کام نکشد.زنده خواهی ماند. خودت را خواهی شناخت.دیگران را خواهی شناخت و خواهی گذاشت تا تو را بشناسند.و می دانی که با تک تک افراد مقابله خواهی کرد.زیرا هر فرد مانعی است که نمی گذارد به غایت خواسته هایت برسی .

پیچیدگی کتاب یکمی اذیتم کرد شاید چون توی مسافرت بودم اینطور به نظرم میرسید ولی درکل دوستداشتنی بود

با خوندن کتاب آئورا شیفته ی فوئنتس شدم.. و عجیب اینکه ادبیات جادویی، سوررئالیسم، پست مدرن و رئالیسم.. هیچ سبک خاصی نمیشه براش قائل شد و همه ی اینها رو کنار هم در رمان مرگ آرتیمو کروز چشیدم.
عجیب تر اینکه همزمان شد با بعد از دیدن فیلم فادر و اوایل کتاب یجورایی تداعی کننده ی اون فضا بود.
من تخیل میکنم.. پس هستم!
مقاله ی از چشم فوئنتس ترجمه ی عبدالله کوثری هم مزه ی خوندن آثارش رو دوچندان میکنه.

سیالیت ذهن، روایت و استفاده از امکانات حداکثری آن و دانایی مطلق. این‌ها با هم در قلم فوئنتسِ قدری سخت‌خوان جمع شده‌اند

_ ببینم، مگر تا حال توی جوخه‌ی اعدام نبوده‌ای؟
- چرا، اما بدونِ آن‌که خودم متوجه باشم، بدونِ اینکه فکر کنم چه احساسی به من دست می‌دهد و این‌که روزی نوبتِ خودم خواهد شد. پس شاید حق نداشتم باشم از تو سؤالی بکنم. مگر نه؟ تو، تو هم مثلِ من اعدامی را کشته‌ای، بی‌آنکه به چیزی فکر کنی. در نتیجه هیچکس نمی‌داند موقعِ اعدام چه احساسی به او دست می‌دهد و نمی‌تواند تعریفش کند. اگر می‌شد از آن دنیا برگشت و تعریف کرد که شنیدنِ شلیکِ گلوله‌ها، و خوردنِ آنها به سینه و صورتِ آدم چه حالی دارد. اگر می‌شد حقیقتِ این واقعه را تعریف کرد، شاید دیگر جرأت نمی‌کردیم هرگز کسی را بکشیم، هرگز؛ یا شاید هم دیگر کسی برای مرگ اهمیتی قائل نمی‌شد... من و تو چه می‌دانیم؟

#مرگ_آرتمیو_کروز ، فارسیِ صحابی، ص ۱۷۰

شیوه ی روایت بدیع و به تصویر کشیدن آرتمیو کروز استادانه بود.

داستان زندگي آرتميو كروز در حاليكه در 71 سالگي در بستر مرگ خوابيده است. روايت زندگي بر پايه عقبگردهايي به گذشته او بيان مي شود و در آن حضور او در بين نيروهاي انقلابي مكزيك ، ازدواج ، حضور در سياست ، مال اندوزي ، تفريحات و زندگي خصوصي او شرح داده مي شود. قسمت تاثيرگذار رمان شرح وضعيت كروز در بستر بيماري است ولي كلا رمان تاثيرگذاري نيست طوري كه زماني براي بار دوم به خواندن آن راغب شويم. غير از دو يا سه قسمت كوتاه ، رمان مشكل و پيچيده اي نيست

جزو بهترین کتابهایی است که به عمرم خوانده‌ام

باز هم فوئنتس و باز هم قلم مسخ کننده او. بعد از خواندن پنج شش کتاب از فوئنتس، هنوز به قلمش عادت نکردم و فکر نمیکنم تا ابد هم عادت کنم. اما با آن کنار آمده ام. تشبیهات عجیب و غریب. ذهنیت آشفته. تغییرات ناگهانی در سیر روایی داستان. اگر این داستان از کسی جز فوئنتس بود، اصلا نمی‌خواندم. اما چه کنم که نمی‌توانم از فوئنتس دل بکنم.

داستان در مورد آرتیمیو کروز نامی است که یک افسر جنگ در جنگ‌های انقلابی مکزیک است. کسی که در طرف انقلابیون می‌جنگد اما در گیر و دار زندگی به همان بلایی دچار می‌شود که تمام آرمانگرایان به آن دچار می‌شوند. استحاله.
با خواهر دوستش ازدواج می‌کند. خواهری که هم از پدرش ثروت سرشاری به ارث برده و هم کینه آرتیمیو را دارد. دختر فکر می‌کند آرتیمیو باعث مرگ برادرش شده است.
با ثروت پدر زن، نفوذ سیاسی و سپس رسانه‌ای پیدا می‌کند و حالا می‌خواهد بمیرد. یاد گذشته می‌افتد. یاد زنی که زمانی دوست داشت.

چیز زیادی در مورد کتاب ندارم که بگویم. فقط برای خواندن بهتر کتاب اگر یک درصد تمایلی به خواندن داشتید. توجه کنید که هروقت از ضمیر تو استفاده می‌شود. منظور آرتیمیو کروز پس از مرگ است. هرگاه از من استفاده می‌شود. آرتیمیو کروز در زمان حال مد نظر است و هر وقت از او استفاده میشود منظور آرتیمیو کروز در گذشته است.

فوق‌العاده بود و غیر قابل تبدیل به مدیای سینما،، حتما باید کتابش خونده بشه

هذیان‌های یک انقلابی میلیونر پیر دم مرگ...
عجیب بود و پیچیده.