تئاتر و اروپا
کریستوفر مک‌کالو
کتاب «تئاتر و اروپا» نوشته‌ی کریستوفر مک‌کالو و ترجمه‌ی نغمه ثمینی، اثری ارزشمند در حوزهٔ مطالعات تئاتر است که با نگاهی سیاسی و فرهنگی به بررسی جریان‌های نمایشی در اروپا پس از جنگ جهانی دوم می‌پردازد. مک‌کالو، استاد درام‌شناسی دانشگاه اکستر، در این کتاب به واکاوی هویت فرهنگی تئاتر در دوران پس از جنگ پرداخته و چگونگی تأثیرپذیری آن از تحولات سیاسی و اجتماعی اروپا را مورد تحلیل قرار می‌دهد.
یکی از ویژگی‌های برجستهٔ این کتاب، رویکرد سیاسی نویسنده است. مک‌کالو در بررسی خود با دو جریان فکری و سیاسی عمده در اروپا، یعنی جریان چپ و روشنفکرانهٔ سوسیالیسم/مارکسیسم و جریان بورژوا و سرمایه‌داری، مواجه می‌شود و تلاش می‌کند تا تأثیر این دو جریان را بر تئاتر اروپا نشان دهد. او به بررسی چگونگی بازتاب این تقابل‌های ایدئولوژیک در آثار نمایشی و رویکردهای هنرمندان تئاتر می‌پردازد.
کتاب «تئاتر و اروپا» صرفاً به تحلیل سیاسی محدود نمی‌شود، بلکه به بررسی فرهنگی تئاتر نیز می‌پردازد. مک‌کالو بر این باور است که تئاتر در دوره‌های مختلف، نقشی فراتر از ابزاری برای بیان فرهنگ‌های پذیرفته‌شده یا واکنشی اعتراضی نسبت به آنها داشته است. او تلاش می‌کند تا اهمیت ویژهٔ تئاتر را در هنگامی که به عنوان محملی برای بیان اندیشه‌ها، احساسات و چالش‌های جامعه عمل می‌کند، روشن سازد.
به عنوان نمونه، نویسنده به بررسی زندگی و فعالیت‌های ژان لویی بارو، کارگردان و بازیگر مشهور فرانسوی، و درگیری او با اعتصابات دانشجویی پاریس در اواخر دهه ۱۹۶۰ می‌پردازد. این اعتصابات که ریشه در ایدئولوژی چپ داشت و پس از مداخلهٔ روسیه در لهستان شکل گرفت، نمونه‌ای از تأثیر مستقیم رویدادهای سیاسی بر فضای فرهنگی و هنری اروپا بود که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است.
مک‌کالو همچنین در این کتاب به معرفی مختصر مهم‌ترین دست‌اندرکاران تئاتر اروپا در پنجاه سال اخیر به همراه آثار مهمشان می‌پردازد. این معرفی‌ها به خواننده کمک می‌کند تا درک بهتری از سیر تحول تئاتر در اروپا و نقش شخصیت‌های کلیدی در این تحول داشته باشد. نویسنده در بخشی از کتاب اشاره می‌کند که کتاب با توجه به گسترش آگاهی اروپایی، نگاهی می‌افکند بر جریان‌های اصلی تفکر در اروپا و نقاط مهم جریان تئاتر را در این قاره آشکار می‌سازد.
در مقدمهٔ کتاب نیز به تحولات دیدگاه‌های اروپای پس از جنگ جهانی دوم و تأثیر قدرت‌های بزرگ مانند آمریکا، بریتانیا و فرانسه در شکل‌دهی به این دیدگاه‌ها اشاره شده است. نویسنده همچنین به نقش اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده آمریکا به عنوان دو ابرقدرت جدید پس از جنگ و تأثیر آنها بر اروپا می‌پردازد.
به طور خلاصه، «تئاتر و اروپا» کتابی جامع و روشنگر است که با نگاهی دقیق و تحلیلی، به بررسی جریان‌های تئاتری در اروپا پس از جنگ جهانی دوم می‌پردازد. این کتاب برای علاقه‌مندان به تئاتر، دانشجویان رشته‌های هنری و علوم انسانی، و همچنین کسانی که به تاریخ و فرهنگ اروپا علاقه‌مندند، منبعی ارزشمند و مفید خواهد بود.
