کتاب شبانهها (پنج داستان دربارهٔ موسیقی و شب)
نویسنده:کازوئو ایشی گورو
کتاب «شبانهها: پنج داستان درباره موسیقی و شب» مجموعهای از داستانهای کوتاه به قلم کازوئو ایشیگورو، نویسنده برجسته انگلیسی ژاپنیتبار، است که در سال ۲۰۰۹ منتشر شد. این اثر، نخستین مجموعه داستان کوتاه ایشیگورو پس از انتشار شش رمان بلند او به شمار میرود و به عنوان اثری درخشان و چندلایه در کارنامه ادبی او جایگاه ویژهای دارد.
موسیقی به عنوان عنصری محوری، نقش بسزایی در پیوند داستانهای این مجموعه ایفا میکند. هر داستان به نوعی با موسیقی، نوازندگان و فضای شبانه مرتبط است و مضامینی چون حسرت، عشق، پشیمانی و گذر عمر را در خود جای داده است.
شخصیتهای داستانها اغلب هنرمندانی هستند که با چالشها، ناکامیها و آرزوهای خود دست و پنجه نرم میکنند. خوانندهای کهنه کار که در پی احیای شکوه گذشته است، مردی که تنها داراییاش ذوق موسیقاییاش است، ترانهسرایی که ناخواسته درگیر مشکلات زناشویی زوجی میشود، نوازندهای که به جراحی پلاستیک برای پیشرفت حرفهای امید بسته و نوازندهای جوان که وعده شکوفایی استعدادش را از استادش میگیرد، از جمله این شخصیتهای به یادماندنی هستند.
ایشیگورو در این مجموعه نه صرفاً به روایت داستانهایی درباره موسیقی میپردازد، بلکه تلاش میکند تا حس جادویی و تأثیرگذار آن را از طریق کلمات به خواننده منتقل کند. او با نثری ظریف و گیرا، فضایی مملو از احساسات و ظرافتهای انسانی خلق میکند.
اشاره به نامهای مشهور دنیای موسیقی و مکانهای شناخته شده، از جمله کافه لاونا در میدان سن مارکو ونیز و هنرمندانی چون ژان راینهارت، جو پاس، جولی اندروز، فرانک سیناترا، گلن تراویس کمپل و ری چارلز، به غنای این فضا میافزاید.
نکته قابل توجه در مورد «شبانهها» این است که حتی اگر عنصر موسیقی را از داستانها حذف کنیم، باز هم با آثاری قدرتمند و تأثیرگذار روبرو خواهیم بود. شخصیتپردازیهای دقیق، پرداختن به پیچیدگیهای روابط انسانی و بررسی زوایای پنهان روح بشر، از جمله ویژگیهایی است که داستانهای ایشیگورو را ماندگار میسازد.
به نظر میرسد موسیقی در این مجموعه، بهانهای برای پرداختن به مسائل عمیقتر انسانی و خلق داستانهایی جذاب و تفکربرانگیز بوده است.
ایشیگورو که خود متولد ناگازاکی ژاپن است و در کودکی به انگلستان مهاجرت کرده، یکی از برجستهترین نویسندگان معاصر انگلیسی به شمار میرود. او جوایز متعددی از جمله جایزه وایتبرد برای کتاب «هنرمندی از جهان شناور»، جایزه بوکر برای کتاب «بازمانده روز» و جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۷ را از آن خود کرده است.
آثار او اغلب به مسائلی چون حافظه، هویت، گذشته و تأثیر آن بر زندگی انسان میپردازند و با نثری روان و داستانی گیرا، خواننده را به دنیای خود میکشانند. «شبانهها» نیز از این قاعده مستثنی نیست و با پنج داستان کوتاه و در عین حال عمیق، تصویری از پیچیدگیها و ظرافتهای زندگی انسان را به نمایش میگذارد.
این کتاب برای علاقهمندان به ادبیات معاصر و داستانهای مرتبط با موسیقی توصیه میشود.