نام کامل: ٰآیین نیکان (پیشینه اساطیر آداب و رسوم ایرانیان)
دکتر نصرالله دشتی
کتاب «آیین نیکان: پیشینه اساطیری آداب و رسوم ایرانیان» اثر نصرالله دشتی، پژوهشی ارزشمند در زمینهٔ اسطوره‌شناسی و مردم‌شناسی فرهنگی ایران است که در سال ۱۳۹۸ توسط انتشارات تیرگان منتشر شده است. این کتاب با رویکردی تحلیلی، به بررسی ریشه‌های اسطوره‌ای و تاریخی آیین‌ها و رسوم ایرانیان از دوران باستان تا پیش از اسلام می‌پردازد.
دربارهٔ نویسنده:
نصرالله دشتی، نویسنده و پژوهشگر ایرانی متولد سال ۱۳۵۳، در حوزه‌های فرهنگ، اسطوره‌شناسی و تاریخ ایران فعالیت دارد. او با تمرکز بر تحلیل آیین‌ها و باورهای کهن ایرانی، تلاش می‌کند تا پیوند میان اسطوره‌ها و فرهنگ عامه را به‌صورت مستند و علمی بررسی کند.
ویژگی‌های کتاب:
● بررسی تطبیقی آیین‌ها با اسطوره‌ها: کتاب با بهره‌گیری از منابع تاریخی، اسطوره‌ها و حماسه‌های ملی، به تحلیل مناسک رایج در سرزمین ایران می‌پردازد. هدف اصلی کتاب، تبیین گوشه‌ای از فرهنگ غنی ایران و «رسم کیان» و «آیین نیکان» و نیاکان است.
● استفاده از منابع متنوع: نویسنده برای بررسی مناسک رایج در هر سرزمین، از آثار تاریخی، اسطوره‌ها و حماسه‌های ملی بهره گرفته است. حماسه‌های ملی در تکوین فرهنگ ملت‌های کهن سهمی مؤثر دارند و اعتقادات و رسوم کهن یک ملت در آن‌ها متجلی می‌شود.
● بیان موجز و مستند: برای پرهیز از طولانی شدن مطلب، برای هر یک از آداب به حداقل شواهد و امثال اکتفا شده است.
● تمرکز بر دورهٔ پیش از اسلام: کتاب به‌طور خاص بر آیین‌ها و رسوم ایرانیان پیش از اسلام تمرکز دارد و تأثیرات آن‌ها بر فرهنگ معاصر را بررسی می‌کند.
محتوای کتاب:
کتاب به بررسی ریشه‌های اساطیری آداب و رسوم ایرانیان در دوران پیش از اسلام می‌پردازد. نویسنده با بهره‌گیری از متون تاریخی، حماسی و اسطوره‌ای، مناسک و باورهای کهن ایرانی را تحلیل می‌کند. هر فصل کتاب به یکی از آیین‌ها یا رسوم فرهنگی اختصاص دارد و تلاش دارد پیوند آن را با اسطوره‌ها و باورهای نیاکان نشان دهد. بیان مطالب کوتاه، مستند و گویاست و از مثال‌های محدود اما دقیق استفاده شده است. این کتاب تصویری زنده از میراث فرهنگی معنوی ایرانیان باستان ارائه می‌دهد.
مخاطبان کتاب:
این کتاب برای علاقه‌مندان به پژوهش در فرهنگ ایرانی، اسطوره‌شناسی، مردم‌شناسی و تاریخ ایران پیش از اسلام مناسب است. همچنین، می‌تواند منبعی مفید برای دانشجویان و پژوهشگران در رشته‌های مرتبط باشد.
«آیین نیکان» با رویکردی تحلیلی و مستند، به بررسی پیشینهٔ اساطیری آداب و رسوم ایرانیان می‌پردازد. این کتاب با استفاده از منابع تاریخی و اسطوره‌ای، تصویری جامع از مناسک و آیین‌های ایرانیان باستان ارائه می‌دهد و می‌تواند منبعی ارزشمند برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به فرهنگ و تاریخ ایران باشد.