تجسسی در توهم اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی
گرگ دی. کاروزو
در کتاب «تجسسی در توهم اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی»، مجموعهای از مقالات گردآوری شده توسط گرگدی. کاروزو است که به طور گسترده به چالش کشیدن باورهای رایج در مورد اراده آزاد میپردازد. نویسندگان این مقالات با ارائه شواهدی از علوم اعصاب و فلسفه، به این نتیجه میرسند که ممکن است مفهوم اراده آزاد صرفاً یک توهم باشد.
کتاب را می توان به دو بخش تقسیم کرد:
بخش "تجسسهای فلسفی" با رویکردی انتقادی به بررسی مبانی فلسفی شک در اراده آزاد میپردازد. این بخش با کاوش در مفاهیمی چون جبرگرایی، ناسازگاری و مسئولیت، به چالش کشیدن درک سنتی از فاعلیت اخلاقی میپردازد. یکی از محورهای اصلی این بخش، مقاله گالن استراوسون درباره عدم امکان مسئولیت نهایی است که در آن استدلال میشود به دلیل ماهیت زنجیره علّی حوادث، امکان مسئولیت کامل و نهایی برای اعمال انسانی وجود ندارد.
و بخش "تجسسهای علمی" با تمرکز بر یافتههای اخیر علوم رفتاری، شناختی و عصبشناسی، به بررسی تجربی مفهوم ارادهی آزاد میپردازد. این بخش با ارائه شواهدی از مطالعات مغز، به چالش کشیدن باور سنتی مبنی بر اینکه تصمیمات ما کاملاً آزادانه اتخاذ میشوند، میپردازد. برای مثال، تحقیقات نشان دادهاند که تغییرات مغزی قبل از تصمیمگیری رخ میدهند، که این امر نشاندهندهی نقش عوامل ناخودآگاه در شکلگیری رفتار است.
در کتاب «تجسسی در توهم اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی» نویسندگان با طرح پرسشهای جدی و چالشبرانگیز درباره اراده آزاد و مسئولیت انسانی، خواننده را به یک مناظره فکری عمیق دعوت میکنند و او را وامیدارند تا در باورهای عمیقریشهدار خود تجدیدنظر کند.