کتاب «برگ‌هایی از تاریخ مناسبات روسیه و ایران» اثر بهرام الدین صلاح الدینویچ منانف، یک اثر پژوهشی ارزشمند است که به بررسی پیچیدگی‌های روابط تاریخی دو کشور ایران و روسیه، به ویژه در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم می‌پردازد.
بهرام الدین منانف، تاریخدان ازبکستانی، در سال ۱۹۳۰ در ازبکستان متولد شد. تحصیلات خود را در رشته‌ی خاورشناسی در دانشگاه دولتی آسیای مرکزی گذراند و در سال ۱۹۵۷ با دفاع از رساله‌ای درباره روابط ایران و روسیه در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، دکترای خود را دریافت کرد. منانف بیشتر عمر پژوهشی خود را صرف مطالعه‌ی روابط پیچیده‌ی ایران و روسیه کرد. او با بررسی اسناد و منابع تاریخی، به تحلیل عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر این روابط پرداخت. آثار او به ویژه در درک نفوذ روسیه در ایران و واکنش‌های ایرانیان به آن، بسیار ارزشمند است.
منانف در سال ۲۰۰۷ در تاشکند درگذشت. آثار او به زبان‌های مختلف ترجمه شده و همچنان به عنوان منبعی معتبر برای پژوهشگران تاریخ ایران و روسیه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نویسنده با تکیه بر اسناد و مدارک تاریخی شوروی، به بررسی تأثیر سیاست‌های توسعه‌طلبانه‌ی روسیه تزاری بر ایران، نفوذ ایدئولوژی مارکسیستی و لنینیستی در منطقه و همچنین تحولات سیاسی داخلی ایران می‌پردازد. او نشان می‌دهد که چگونه این عوامل بر روابط دو کشور تأثیر گذاشته و به ایجاد تنش‌ها و درگیری‌های متعدد منجر شده است.
در کتاب «برگ‌هایی از تاریخ مناسبات روسیه و ایران»، مناف با تکیه بر اسناد و مدارک تاریخی شوروی، به بررسی تأثیر سیاست‌های توسعه‌طلبانه‌ی روسیه تزاری بر ایران، نفوذ ایدئولوژی مارکسیستی و لنینیستی در منطقه و همچنین تحولات سیاسی داخلی ایران می‌پردازد. او نشان می‌دهد که چگونه این عوامل بر روابط دو کشور تأثیر گذاشته و به ایجاد تنش‌ها و درگیری‌های متعدد منجر شده است.
یکی از نکات مهمی که در این کتاب به آن پرداخته شده، نقش آسیای میانه در روابط ایران و روسیه است. نویسنده نشان می‌دهد که الحاق آسیای میانه به روسیه و نفوذ روزافزون این کشور در منطقه، تأثیر مستقیمی بر روابط ایران و روسیه داشته است.
این کتاب با وجود اینکه از منظر تاریخ‌نگاری شوروی نوشته شده است، اما به دلیل استفاده از داده‌های آماری غنی و تحلیل‌های دقیق، می‌تواند منبعی ارزشمند برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ ایران و روسیه باشد. همچنین، این کتاب به خوانندگان کمک می‌کند تا به درک بهتری از ریشه‌های تاریخی تنش‌ها و همکاری‌های موجود بین دو کشور دست یابند.
کتاب «برگ‌هایی از تاریخ مناسبات روسیه و ایران» یک اثر پژوهشی جامع و خواندنی است که به همه کسانی که به تاریخ روابط بین‌الملل و به ویژه تاریخ روابط ایران و روسیه علاقه‌مند هستند، توصیه می‌شود.
