"پسران رویین"، اثر ماندگار سوتلانا آلکسیویچ، نویسنده برنده نوبل ادبیات، ما را به اعماق تاریخ معاصر شوروی و افغانستان میبرد. این کتاب، سومین جلد از پنجگانهی "صداهایی از آرمانشهر" است که با روایتی تکاندهنده و مستند، داستان سربازان شوروی را در جنگ افغانستان روایت میکند.
سوتلانا آلکسیویچ متولد ۱۹۴۸ در اوکراین نویسنده و روزنامهنگاری بلاروسی و برندهٔ جایزهٔ نوبل ادبی، جایزه مدیسی و جایزه صلح ناشران آلمان است.
آلکسیویچ با شیوهی مستندنگاری ادبی خود، به سراغ صداهای خاموش و فراموششده رفته است. او با مصاحبههای طولانی و دقیق با سربازان، خانوادههایشان، پرستاران و دیگر شاهدان عینی، تصویری زنده و چندلایه از جنگ و تأثیرات عمیق آن بر زندگی مردم ارائه میدهد.
در این کتاب، با جوانانی روبرو میشویم که با شور و اشتیاق برای دفاع از آرمانهای کمونیستی به افغانستان اعزام میشوند، اما در مواجهه با واقعیت تلخ جنگ، روح و روانشان زخم میخورد. روایتهای این سربازان، پر از درد، ترس، پشیمانی و گاه طنز تلخ است. آنها از تجربیات هولناک جنگ، از مرگ دوستانشان، از احساس بیگانگی و سرخوردگی میگویند.
"پسران رویین" تنها یک روایت تاریخی نیست. این کتاب، یک فریاد اعتراض علیه جنگ و خشونت است. آلکسیویچ با زبانی ساده و شیوا، به ما نشان میدهد که جنگ چگونه زندگی انسانها را نابود میکند و چگونه آرمانها را به خاکستر تبدیل میکند.
نویسندهٔ کتاب حاضر، مهارتش در روزنامهنگاری و گزارشنویسی را با شمّ ادبی و ذوق قصهپردازی درآمیخته و با نگاهی نقادانه و صریح و بهدور از اغراق و سانتیمانتالیسم، به یکی از بحرانها و زخمهای عمیق مردم تحت حکومت شوروی پرداخته و وجهی از چهرۀ حقیقی و ناخوشایند آرمانی را هویدا کرده که وعدههایی بزرگ و امیدبخش و عدالتخواهانه میداده است.
این کتاب، برای همه کسانی که به تاریخ معاصر، به ادبیات مستند و به داستان زندگی انسانها علاقهمند هستند، خواندنی است. "پسران رویین" ما را به فکر وا میدارد و به ما یادآور میشود که جنگ، صرفنظر از توجیهات ایدئولوژیک، همیشه قربانیان زیادی میگیرد.