گاندی و ریشه‌های فلسفی عدم خشونت
رامین جهانبگلو
کتاب «گاندی و ریشه‌های فلسفی عدم خشونت» نوشته‌ی رامین جهانبگلو اثری پژوهشی و تأمل‌برانگیز درباره‌ی یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین اندیشه‌های قرن بیستم است: عدم خشونت. نویسنده با نگاهی عمیق و تحلیلی به فلسفه‌ی مهاتما گاندی، به واکاوی بنیادهای فکری، اخلاقی و معنوی نظریه‌ی مقاومت بدون خشونت می‌پردازد.
درباره نویسنده:
رامین جهانبگلو، فیلسوف ایرانی متولد ۱۳۳۵ در تهران و ساکن تورنتو کانادا، دارای مدرک دکترای فلسفه از دانشگاه سوربن فرانسه است و هم‌اکنون در دانشگاه تورنتو به تدریس علوم سیاسی مشغول است. در جست‌وجوی امر قدسی، ذهن زمستانی و روح هند از جمله آثار اوست.
ویژگی‌های کتاب:
- تحلیل فلسفی با نگاهی بینافرهنگی: جهانبگلو مفاهیم فلسفه‌ی غربی و شرقی را کنار هم قرار داده تا نشان دهد اندیشه گاندی چگونه در این بسترها رشد کرده است.
- پیوند میان نظر و عمل: کتاب نه فقط به بررسی نظری اندیشه‌ی گاندی، بلکه به کاربرد عملی آن در جنبش‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی پرداخته است.
- نگارشی روشن و قابل‌فهم همراه با عمق فلسفی: اثری که هم برای متخصصان فلسفه جذاب است و هم برای علاقه‌مندان به موضوعات اخلاقی و سیاسی.
محتوای کتاب:
این اثر به شرح و بررسی اندیشه سیاسی گاندی و تأثیر اندیشمندان و آثار هنری دیوید ثورو، جان راسکین و لئون تولستوی بر ساختار فکری، اندیشه سیاسی و مبارزات گاندی می‌پردازد. این مباحث در سه بخش تنظیم شده‌اند. بخش اول به اندیشه نافرمانی مدنی ثورو و ارتباط آن با عدم همکاری و مفهوم "ساتیاگراها" در تفکر گاندی اختصاص دارد. بخش دوم به تأثیر جامعه‌شناسی اقتصادی راسکین و فلسفه "سارودایا" در آرای گاندی می‌پردازد.
بخش سوم نیز به تعقل مذهبی تولستوی و جایگاه آن در جستجوی گاندی برای حقیقت و عدم خشونت می‌پردازد. هر بخش شامل سه فصل است که در فصل نخست، برداشت گاندی از نویسنده مورد بحث، در فصل دوم اندیشه آن نویسنده و در فصل سوم، دیدگاه‌های توسعه‌یافته گاندی در چارچوب فلسفه خودش شرح داده می‌شود. یادداشت‌های مربوط به هر فصل در انتهای آن آمده و کتاب با پیشگفتاری درباره زندگی، اندیشه و مبارزات گاندی و مقدمه‌ای درباره مبانی فکری اندیشه او آغاز و با روزشمار زندگی گاندی و کتابشناسی به پایان می‌رسد.
مخاطبان کتاب:
- دانشجویان و پژوهشگران حوزه‌های فلسفه، علوم سیاسی، جامعه‌شناسی و مطالعات صلح
- علاقه‌مندان به اندیشه‌های شرقی و شخصیت‌های تأثیرگذار تاریخی
- فعالان اجتماعی و مدنی که به راه‌کارهای مقاومت مدنی و مسالمت‌آمیز علاقه دارند
- هر کسی که به دنبال درک عمیق‌تری از معنای خشونت‌پرهیزی در دنیای امروز است
در مجموع، کتاب «گاندی و ریشه‌های فلسفی عدم خشونت» یک اثر مهم و ضروری در دوران پرآشوب معاصر است. جهانبگلو در این کتاب نشان می‌دهد که گاندی تنها یک رهبر سیاسی نبود، بلکه یک متفکر اخلاقی و معنوی بود که راهی تازه برای زیستن، مقاومت و تغییر پیشنهاد کرد. این اثر دعوتی است به تأمل در این‌که چگونه می‌توان با کمترین خشونت، بیشترین تغییر را در جهان ایجاد کرد.
