من بیشفعالم
جین کراوس
کتاب «من بیشفعالم: راهنمای کودکان کمتوجه و بیشفعال» نوشته جین کراوس، با ترجمه فراز پندار و منتشرشده توسط انتشارات فنی ایران – نردبان، یک ابزار قوی و دوستداشتنی برای کودکان گروه سنی ب و ج است که با زبانی ساده و مصور، زندگی و چالشهای ناشی از اختلال کمتوجهی – بیشفعالی (ADHD) را برای آنها توضیح میدهد. این کتاب با تصاویر جذاب «ویِتنی مارتین» همراه است تا درک مفهوم تمرکز، نظم، آرامش و ارتباط با دیگران برای کودکانی که احساس میکنند بیشفعال هستند، آسانتر شود.
درباره نویسنده:
جَین کراوس (Jeanne R. Kraus) نویسنده و مربی آموزشی است که بیشتر بهخاطر کتابهایش برای کودکان — بهخصوص کودکانی که با اختلال بیشفعالی و کمتوجهی (ADHD) زندگی میکنند — شناخته شده است. زندگی و کار حرفهای او ترکیبی از تجربه تدریس، تخصص در برنامهریزی درسی، تألیف با نگاهی انسانی و خُلقوخوی طنزآمیز است که باعث شده آثارش نه صرفا آموزشی، بلکه دلنشین و همذاتپندارانه باشند.
کراوس در زمینه آموزش بسیار فعالیت کرده است و خود را «معلم بازنشسته» معرفی میکند. تجربهاش در کلاس درس و آشنایی نزدیک با ساختارهای آموزشی به او این امکان را داده که برای کودکانِ دارای چالش تمرکز، راهنماییهایی بسیار عملی و قابل اجرا ارائه کند. او همچنین بهعنوان «متخصص برنامه درسی» کار کرده است، بدین معنا که مهارت طراحی و سازماندهی فعالیتهای آموزشی و یادگیری را دارد.
کتاب با شخصیت «سام» همراه است؛ سام بچهای است که احساس میکند مغزش همیشه شلوغ است، فکرهای زیادی در سر دارد، و نمیتواند خیلی راحت آرام بماند. جین کراوس، نویسنده، از زبان ساده و صمیمی برای بیان احساسات این شخصیت استفاده کرده است؛ احساساتی که بسیاری از کودکان ADHD آن را تجربه میکنند. این همذاتپنداری اولیه باعث میشود خواننده (کودک) احساس کند تنها نیست و بفهمد دیگران هم مثل او فکر میکنند.
پس از معرفی سام و وضعیت ذهنی او، کتاب به راهکارهای ملموس برای مدیریت احساسات، تمرکز و رفتار میپردازد. کراوس نهتنها مشکلات را توصیف میکند، بلکه پیشنهادهایی دارد: برای مثال، چگونه میتوان کارها را اولویتبندی کرد، «وقت فکر کردن» داشت، یا وقتی مغز پر از برهمریختگی است، چطور نفس عمیق کشید و برای مدتی آرام شد. این پیشنهادها با زبان کودکانه و قابل فهم بیان شدهاند، طوری که خود کودک هم بتواند آنها را در زندگی روزمرهاش اجرا کند.
همچنین بخشی از کتاب به روابط اجتماعی اختصاص دارد: سام یاد میگیرد که چگونه با همسالانش ارتباط بهتری برقرار کند، دوستان جدیدی پیدا کند و در عین حال به خودش احترام بگذارد. این قسمت بسیار مهم است، چون بسیاری از کودکان بیشفعال احساس میکنند که دیگران آنها را درک نمیکنند یا آنها را «مشکلدار» میبینند. جین کراوس با مهارت نشان میدهد که بیشفعالی فقط یک چالش است، نه یک نقص ذاتی؛ و اینکه داشتن راهبردهای درست میتواند تفاوت زیادی در احساس ارزشمندی کودک ایجاد کند.
در پایان، کتاب نوعی پیام امیدبخش دارد: بیشفعالی لزوماً به معنای شکست نیست. سام یاد میگیرد که نکات قوت خاص خودش را دارد — انرژی بالا، خلاقیت، تفکر سریع — و میتواند با یادگیری مهارتهایی مانند سازماندهی و تنظیم احساسات، از این ویژگیها به نفع خود استفاده کند. این نگرش مثبت، برای کودکان مبتلا به ADHD بسیار مهم است، چون کمک میکند آنها بهجای احساس شرمندگی، نقطه قوتشان را بشناسند و از آن بهره ببرند.
