کتاب «نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایرانیان» اثر ارزشمند آرتور کریستنسن، ایرانشناسی دانمارکی، به بررسی جامع و عمیقی از اسطوره‌های نخستین انسان و شهریار در ایران می‌پردازد. این کتاب که توسط ژاله آموزگار و احمد تفضلی به فارسی ترجمه شده است، از جمله منابع اصلی و معتبر در زمینه اسطوره‌شناسی تطبیقی در تاریخ اندیشه ایران به شمار می‌رود.
آرتور امانوئل کریستنسن (۹ ژانویه ۱۸۷۵ - ۳۱ مارس ۱۹۴۵) خاورشناس دانمارکی و محقق فلسفه و فرهنگ عامیانه ایران بود. وی بیشتر به خاطر کارهایش در زمینه تاریخ ایران ، اساطیر ، ادیان و پزشکی شناخته شده است. کریستنسن در سال ۱۹۰۳ دکترای خود را دریافت کرد.
کریستنسن در این اثر با رویکردی جامع، به بررسی روایت‌های مختلف در اوستا، پهلوی، فارسی و عربی پرداخته و با تحلیل شخصیت‌هایی چون کیومرث، مشی و مشیانه، هوشنگ، تهمورث و جمشید، به مقایسه و تطبیق این روایت‌ها با یکدیگر می‌پردازد. وی با دقت و وسواس، به دنبال ریشه‌های مشترک و تفاوت‌های موجود در این اسطوره‌ها بوده و تلاش کرده است تا تصویری روشن از باورهای ایرانیان باستان در مورد آغاز هستی و پیدایش نخستین انسان و شهریار ارائه دهد.
از ویژگی‌های بارز این کتاب، بهره‌گیری از آخرین یافته‌های پژوهشی در حوزه اسطوره‌شناسی ایرانی است. مترجمان کتاب با افزودن نتایج تحقیقات جدید و بازبینی مجدد متون اصلی، بر غنای این اثر افزوده‌اند و آن را به روز کرده‌اند. همچنین، با استفاده از اسناد و مدارکی که پس از درگذشت کریستنسن به دست آمده، برخی از مطالب کتاب اصلاح یا تکمیل شده است.
این کتاب تنها به بررسی اسطوره‌های ایرانی محدود نمی‌شود، بلکه با نگاهی تطبیقی به اسطوره‌های دیگر ملت‌ها نیز می‌پردازد و به این ترتیب، به خواننده کمک می‌کند تا جایگاه اسطوره‌های ایرانی را در میان اسطوره‌های جهانی بهتر درک کند.
«نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار» کتابی است جامع، دقیق و خواندنی که برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به اسطوره‌شناسی و تاریخ ایران، منبعی ارزشمند به شمار می‌رود. این کتاب با زبانی ساده و روان و با بهره‌گیری از مستندات فراوان، تصویری روشن و جذاب از باورهای ایرانیان باستان در مورد آغاز هستی و پیدایش نخستین انسان و شهریار ارائه می‌دهد.
