ایرج افشار

ایرج افشار (متولد مهر ۱۳۰۴، تهران) ایران‌شناس، کتاب‌شناس، نسخه‌پژوه، نویسنده و استاد دانشگاه بود که عمر پرباری را در راه پژوهش فرهنگ و تاریخ ایران و ادبیات فارسی صرف کرد. وی پایه‌گذار کتابخانهٔ مرکزی دانشگاه تهران و معروف به «پدر کتاب‌شناسی ایران» است.

تحصیلات و فعالیت‌های علمی:

• فارغ‌التحصیل رشته قضایی از دانشکده حقوق دانشگاه تهران (۱۳۲۸)
• دوره آموزشی کتابشناسی جدید در یونسکو، فرانسه (۱۳۳۵)
• تدریس در دانشگاه‌های مختلف از جمله: دانشگاه تهران، دانشگاه برن (سوئیس) و دانشگاه ساپورو (ژاپن)
• بنیانگذار کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران

آثار و دستاوردها:

• تألیف، تصنیف و تصحیح بیش از ۳۰۰ کتاب و ۳۰۰۰ مقاله در زمینه‌های کتاب‌شناسی، کتاب‌داری، تاریخ، جغرافیا، جغرافیای تاریخی، فرهنگ مردم و موضوعات دیگر
• پایه‌گذاری مجلات و نشریات متعدد از جمله: 
  "فرهنگ ایران زمین"
  "بررسی‌های تاریخی"
  "نامه بهار"
  "یادگار"
• گردآوری و انتشار مجموعه‌های نفیس از اسناد و متون تاریخی
• همکاری با دانشمندان و پژوهشگران برجسته ایرانی و خارجی
• برگزاری کنفرانس‌ها و سمینارهای علمی متعدد

افتخارات و جوایز:

• دریافت نشان درجه یک علمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
• برگزیده ششمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
• نامگذاری خیابان و کتابخانه‌ای در تهران به نام ایشان

مرگ:

ایرج افشار در ۱۸ اسفند ۱۳۸۹ در تهران درگذشت و در مقبره خانوادگی در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

میراث:

ایرج افشار به عنوان یکی از مهم‌ترین چهره‌های ایران‌شناسی در قرن بیستم شناخته می‌شود. کارهای پژوهشی ایشان سهم بسزایی در شناخت فرهنگ و تاریخ ایران داشته و آثار و دستاوردهای او گنجینه‌ای ارزشمند برای نسل‌های آینده محسوب می‌شود.